346 Soykırım Sözleşmesinin Gazze’de Uygulanması Davasında Uluslararası Adalet Divanı’nın İhtiyati Tedbir Kararı Kararın sonundaki “Gazze’deki Filistinlilerin güvenlik ve emniyetlerini sağlamakla yükümlü” ifadesi İsrail’in yazılı ve sözlü mütalaasında dile getirdiği “Divan yargı yetkisinin ötesine geçen kararlar alıyor” tenkidini doğrularcasına tartışmalıdır. Divanın yargı yetkisinin temeli Soykırım Sözleşmesidir ve Sözleşmede taraf devletler soykırımı önlemeyi taahhüt etmekte fakat başka insan gruplarının emniyet ve güvenliği sağlamak gibi bir yükümlülük üstlenmemektedir. Böyle bir yükümlülük uluslararası insancıl hukuk kapsamına girmektedir. Savaş zamanı sivillerin korunmasına dair kurallar 1949 Cenevre Sözleşmesinde (IV) öngörülmektedir. Sonuç itibariyle Divan ilave tedbirlere gerek olmadığına karar vermiştir. Mevcut durum giderek kötüleşiyorsa bunun anlamı ya İsrail’in 26 Ocak kararına uymadığı ya da bu kararda alınan tedbirlerin durumu en azından aynen muhafaza etmek için yeterli olmadığı yahut da her iki ihtimalin birden gerçekleştiğidir. Hangi ihtimal söz konusu olursa olsun işe yaramadığı kabul edilen önceki kararı tekrarla yetinmek ihtiyati tedbir müessesesinin mantığına aykırıdır. Divan durumun hızla kötüleştiğini kabul etmekte fakat ilave tedbir kararı vermemekle aslında kendi misyonunu inkâr edercesine hukukun bu konuda yapabileceği bir şey yok demektedir. 1. İhtiyati Tedbirler ve Tarafların Hakları Divan Statüsünün 41. maddesi ihtiyati tedbir kararının “tarafların her birinin haklarını korumak” için alındığını belirtmektedir. Yani Divan bu tedbirlere başvururken her iki tarafın haklarının korunmasını gözetmesi ve tedbirler dolayısıyla taraflardan herhangi birisinin dava konusunun kapsamına girmeyen bir hakkına (veya haklarına) halel getirmemesi gerekir. Bu hassas dengenin sağlanamaması halinde tedbirlerle, daha yerinde bir ifadeyle tedbirlerin yarattığı yükümlülüklerle devletin diğer bazı hakları ve yükümlülükleri arasında çatışma söz konusu olmaktadır. İsrail’in ihtiyati tedbirler aşamasındaki savunmasının en kayda değer kısmı bu hususla ilgilidir. Güney Afrika’nın Divandan talep ettiği 1 ve 2 numaralı tedbirler İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonları derhal durdurmasını ve Soykırım Sözleşmesinin II. maddesinde sayılan eylemlerden vazgeçmesini öngörmektedir. Tam olarak belirtecek olursak teklif edilen tedbirler,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1