Türkiye Barolar Birliği Dergisi 172.Sayı

352 Soykırım Sözleşmesinin Gazze’de Uygulanması Davasında Uluslararası Adalet Divanı’nın İhtiyati Tedbir Kararı dayanakları olarak Divan Statüsünün ihtiyati tedbirlerle ilgili hükmü, 41. madde yanında Divan İç Tüzüğünün madde 75 birinci ve üçüncü paragraflar ile madde 76’yı göstermiştir.59 Anılan hükümler arasında yeni tedbirler veya tedbirlerde değişiklik meselesi yukarıda 16 Şubat kararını değerlendirirken belirttiğimiz üzere 76. maddede düzenlenmektedir. Maddenin metnindeki “durumdaki bazı değişikliklerin öyle gerektirdiğini düşünürse” ibaresine göre daha önce alınmış bir ihtiyati tedbir kararının değiştirilebilmesi veya yenilerinin ilave edilebilmesi için öncelikle önceki kararın verilmesinden sonra durumda değişiklik meydana gelmesi gerekir. Buna ilaveten durumdaki değişiklik önceki kararı değiştirmeyi ve yeni tedbirler alınmasını haklı kılmalıdır. 76. maddede öngörülen bu şartların yerine gelmesi halinde değiştirilmiş veya alınacak tamamen yeni tedbirlerin Statü’nün 41. maddesine uygun olarak kararlaştırılması lazımdır. Yani Divan ilk kararında hangi genel şartları aradıysa – tedbirlerle korunmak istenen hakların kabul edilebilir olması; telafi edilemez zarar riski, aciliyet – burada da aynı şartların karşılanması söz konusudur.60 Divan Güney Afrika’nın sunduğu çok sayıda belgenin yanında Dünya Gıda Programı (WFP), Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sağlık Örgütü gibi evrensel teşekküllerin birlikte oluşturduğu Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması Küresel Teşebbüs’ün, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu’nun (UNICEF) ve Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’nin sunduğu bilgi ve belgelere dayanarak Gazze’deki Filistinlilerin bilhassa uzun süreli ve geniş çaplı gıda ve diğer temel ihtiyaç maddelerinden mahrum kalmalarının sonucu olarak zaten felaket derecesinde olan hayat şartlarının daha da kötüleştiğini tespit ederek, bu fevkalade ağır gelişmelerin İç Tüzük madde 76 anlamında bir durum değişikliği oluşturduğunu belirtmiştir. Devamla, 26 Ocak kararında alınan tedbirlerin durumdaki değişiklik sonucu ortaya çıkan problemlere tam olarak çö59 Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide in the Gaza Strip (South Africa v. Israel), Urgent Request and Application for the Indication of Additional Provisional Measures and the Modification of the Court’s Prior Provisional Measures Decions Pursuant to Article 41 of the Statute of the International Court of Justice and Articles 75 and 76 of the Rules of Court of the International Court of Justice, 6 March 2024, § 15. 60 Request for the Modification of the Order of 26 January 2024 Indicatiıng Provisional Measures, Order, 28 March 2024 (bundan sonra “Order 28 March”), § 14.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1