29 TBB Dergisi 2024 (172) Recep DOĞAN değerlendirmektedir. Bu bağlamda, AİHM, bu tür nefret söylemlerine müdahale edilebileceğini, müdahalenin Sözleşmenin 10/2 maddesinde belirtilen meşru sınırlama amaçlarından biriyle ve kanunla yapılıp yapılmadığı, muhtemel sınırlamaların demokratik bir toplumun gerekleri ile orantılı olup olmadığı konusunda incelenebileceğini belirtmektedir.118 Bir başka deyişle, Sözleşmenin temel değerlerini hükümsüz kılan nefret söylemleri söz konusu olduğunda, bu söylemler sözleşmenin kapsamından tamamıyla hariç tutulmakta, sözleşmenin 35/3 maddesi uyarınca “açıkça dayanaktan yoksun” sayılarak reddedilmektedir. Diğer nefret söylemleri ise Sözleşmede öngörülen şekilde sınırlanıp sınırlanmadığı hususunda denetlenmektedir. Bu makalede AİHM’in ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesini uygun bulmadığı nefret söylemleri ayrıntılı olarak tartışılacak, ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilip, hukuka uygunluk denetimine tabi tutulan nefret söylemleri hakkında ise bazı örnekler verilecektir.119 Konunun önemine binaen futbol müsabakalarındaki nefret söylemleri ise ayrı bir başlık altında incelenecektir. A. İfade Özgürlüğü Kapsamında Değerlendirilemeyecek Nefret Söylemleri 1. Demokratik düzene tehdit teşkil eden söylemler Demokratik düzene tehdit teşkil eden, totaliter rejimlerden esinlenen ve bu düzenin yeniden inşa edilmesini amaçlayan söylemlere 118 Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Madde 10: “1. Herkes ifade özgürlüğü hakkına sahiptir. Bu hak, kamu makamlarının müdahalesi olmaksızın ve ülke sınırları gözetilmeksizin, kanaat özgürlüğünü ve haber ve görüş alma ve de verme özgürlüğünü de kapsar. Bu madde, Devletlerin radyo, televizyon ve sinema işletmelerini bir izin rejimine tabi tutmalarına engel değildir. 2. Görev ve sorumluluklar da yükleyen bu özgürlüklerin kullanılması, yasayla öngörülen ve demokratik bir toplumda ulusal güvenliğin, toprak bütünlüğünün veya kamu güvenliğinin korunması, kamu düzeninin sağlanması ve suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın, başkalarının şöhret ve haklarının korunması, gizli bilgilerin yayılmasının önlenmesi veya yargı erkinin yetki ve tarafsızlığının güvence altına alınması için gerekli olan bazı formaliteler, koşullar, sınırlamalar veya yaptırımlara tabi tutulabilir.” https://www.echr.coe.int/Documents/Convention_TUR.pdf Erişim Tarihi,17.02.2024. 119 Ayrıntılar için bkz. European Court of Human Rights, Factsheet-Hate speech, 2023, file:///f:/nefret%20su%c3%a7u/fact%20sheet%20echr%20hate_speech_ eng.pdf. Erişim Tarihi,17.02.2024.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1