377 TBB Dergisi 2024 (172) Ayşenaz ÖZTÜRK sorunları lex foriden ayırma yeteneğine sahip ve kendilerine tamamen yabancı bir tekniği benimsemeye istekli ulus-üstü bir hâkim sınıfına (supranational class of judges) ihtiyaç olduğunu ifade etmiştir.56 Hemen belirtmek gerekir ki Falconbridge’in saydığı bu kriterleri uluslararası tahkim uyuşmazlıklarını gören hakemlerin taşıdığını söylemek yanlış olmaz. Bu nedenle, bağımsız teoriler altında yapılan değerlendirmeler uluslararası tahkim bakımından önem kazanmaktadır. II. KANUNLAR İHTILAFI HUKUKUNDA KABUL EDILEN GÖRÜŞLERIN ULUSLARARASI TAHKIMDE UYGULANABILIRLIĞI Uluslararası tahkimde hakem heyetinin, uyuşmazlığın esasına uygulanacak hukuku tayin ederken yerel mahkemeler gibi “kendiliğinden” uygulayacağı kanunlar ihtilâfı kuralları yoktur.57 Dolayısıyla uyuşmazlığa hangi hukukun uygulanacağı sorusu ile birlikte hangi ülkenin kanunlar ihtilâfı kurallarının uygulanacağı sorusuna da cevap vermek durumundadır.58 Kendi kanunlar ihtilâfı kurallarını uygulayan yerel mahkemeler böyle bir zorlukla karşılaşmazken; tahkim yeri örneğin Cenevre olan bir tahkim yargılamasında hakem heyeti, İsviçre kanunlar ihtilâfı kurallarını mı yoksa tahkim yerinden bağımsız üçüncü bir ülkenin kanunlar ihtilâfı kurallarını mı uygulayacağı sorunuyla karşılaşır. Uluslararası tahkimde, hakem heyetinin tahkim yerinin kanunlar ihtilâfı kurallarıyla bağlı olduğu yönündeki geleneksel yaklaşım, 1963 yılında Goldman’ın, uluslararası tahkim için bağımsız bir kanunlar 56 Falconbridge, hâkimin lex fori uyarınca vasıflandırma yapacağını ancak bunu yaparken yabancı hukukun vasıflandırmasını (benimsemek zorunda olmasa da) dikkate alması gerektiğini böylece lex fori vasıflandırma ile lex causae vasıflandırma arasında bir “orta yol” (“via media”) bulunabileceğini söylemiştir, John D. Falconbridge, “Characterization in The Conflict of Laws”, Law Quarterly Review, 53, 1937, s. 245; Robertson (A Survey), s. 767. 57 Born, s. 2824. 58 Filip De Ly, “Conflict of Law in International Arbitration-An Overview”, Conflict of Laws in International Arbitration, editors Franco Ferrari, Stefan Kröll, NYU Center for Transnatinal Litigation, Arbitration and Commercial Law, Juris, 2019, s. 1.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1