108 Sosyal Güvenlik Hakkının Bireysel Başvuru Yoluna Konu Edilebilirliği Bu nedenle “Sözleşme’nin bir yorumu(nun) sosyal ve ekonomik haklar alanına…”40 uzanması oldukça doğaldır. Mahkeme bu sonuca ulaşırken Sözleşme’nin etkili korunması prensibine41 ve dinamik yorum metodu,42 teleolojik yorum metodu,43 otonom (özerk) yorum metodu44 ile karşılaştırmalı yorum metodu gibi klasik ve Sözleşme’ye özgü çeşitli aktivist ve evrimci yorum yöntemlerine45 sıklıkla atıf yapmaktadır. Söz konusu yorum araçları sayesinde Mahkeme, sosyal haklara sağladığı korumayı, Sözleşme’nin kurucu iradesine rağmen geliştirmiştir. Sözleşme’nin tarihsel amacı, Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı öncesinde ortaya çıkan baskı ve tiranlık rejimleri ile savaşın tekrar etmesini önlemek ve bu amaç için bir emniyet supabı oluşturmaktır.46 Böylece temel amacı demokrasi ve hukuk devletinin aşınmasını ve yok olmasını engellemek olan kurucular, hak olma niteliği tartışmalı olan sosyal hakları taraf devletler arasındaki konsensüsü zayıflatabileceği gerekçesiyle bilinçli bir biçimde dışlamıştır.47 Buna karşılık Mahkeme Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi’ne48 uygun olarak başlangıç iradesine yalnızca tamamlayıcı bir rol atfetmekte, Sözleşme’nin “…yazarlarının kırk yıldan daha uzun bir süre önce ifade ettikleri niyetlerine uygun olarak yorumlanamayacağı…” fikrini benimsemektedir.49 Dahası Mahkeme, Sözleşme’nin sosyal hakları içermediği itirazları karşısında ASŞ bünyesindeki gelişmelere atıfla taraf devletlerin sosyal hakları güçlendirme iradesi olduğunu kabul etmektedir: 40 Beeler/İsviçre, § 51. 41 Airey/İrlanda, § 24. 42 Stec ve diğerler/Birleşik Krallık, B. No: 65731/01, 65900/01 ve 06/07/2005, § 47. 43 M.S.S./Belçika ve Yunanistan, B. No: 30696/09, 21/01/2011, § 253. 44 Feldbrugge/Hollanda, B. No: 8562/79, 29/05/1986, § 26-40; Salesi/İtalya, B. No: 13023/87, 26/02/1993, § 18. 45 Bu konuda bkz. Janneke Gerards, General Principles of the European Convention on Human Rights, New York: Cambridge University Press, 2019, s. 46 vd. 46 David Harris vd., Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, çev. Mehveş Bingöllü Kılcı, Ulaş Karan, 4. Baskı İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2021, s. 3. 47 Council of Europe, Collected Edition of the “Travaux Preparatoires”: Volume I, The Hague: Martinus Nijhoff, 1975, s. 218. 48 “… Antlaşmanın hazırlık çalışmaları ve akdedildiği koşullar da dahil olmak üzere, tamamlayıcı yorum araçlarına başvurulabilir.” (. 32/1-b). İHAM, söz konusu hükme doğrudan atıf yapmaktadır. (Naït-Liman/İsviçre, B. No: 51357/07, 15/03/2018, § 192.). 49 Loizidou/Türkiye (ön itirazlar), B. No: 15318/89, 23/03/1995, § 71. Ayrıca bkz. Beeler/İsviçre, § 50-52.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1