112 Sosyal Güvenlik Hakkının Bireysel Başvuru Yoluna Konu Edilebilirliği olan en dar alanla sınırlı tutmuştur. Bu kapsamda Mahkeme, yalnızca hangi hakların bireysel başvuru konusu olabileceğinde değil, haklar kapsamında korunan menfaatlerin belirlenmesinde de esas itibarıyla İHAS’ta yer alan dar kapsamı esas almıştır.65 Bu yaklaşımıyla Mahkeme, Anayasa’ya değil kapsamı daha dar olan Sözleşme’ye uygunluk denetimi yapan bir denetim organı görünümü sunmaktadır.66 AYM’nin sosyal haklar özelindeki yaklaşımıysa gelgitli bir seyir içinde olmuştur. Bu konuda Mahkemenin çalışma hakkına dair yaklaşımı örnek gösterilebilir. Başvurucunun çeşitli nedenlerle çalışma sözleşmesinin feshedilmesinden şikâyet ettiği Turan Dal başvurusunda Mahkeme, çalışma yaşamına dair meselelerin klasik haklar kapsamında ileri sürülebilirliğini dahi tartışmadan Anayasa’nın 48 ve 49. maddelerinde yer alan çalışma hak ve özgürlüğünün konu bakımından yetkisi dışında olduğu gerekçesiyle kabul edilemezlik kararı vermiştir.67 Yine başvurucunun engelli olması nedeniyle çalışma yaşamında çeşitli zorluklar yaşamaktan ve ayrımcılığa uğramaktan yakındığı Muzaffer Akkanat başvurusunda Mahkeme, çalışma hakkının Anayasa’da bireysel başvuru hakkı için belirlenen ortak alanın dışında kaldığını belirtmekle yetinmiştir.68 Hâlbuki İHAM, çalışma yaşamının özel hayatla bağlantılı olduğu benzer vakalarda Sözleşme’nin sekizinci maddesini uygulanabilir bulabilmektedir.69 Dolayısıyla Mahkeme İHAM içtihadını takip etmiş olsaydı muhtemelen farklı bir sonuca ulaşmış olacaktı. Ne var ki Mahkeme, hâkimin hukuku kendiliğinden uygulayacağına dair jura novit curia ilkesini70 gözden kaçırarak başvurucunun “çalış65 Onurhan Solmaz, B. No: 2012/1049, 26/3/2013; İnceoğlu, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Türkiye ve Latin Modelleri, s. 249 vd; Tolga Şirin, “Türk Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Kararlarının Değerlendirilmesi”, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru: Türkiye Uygulamasının Almanya ve Strazburg Ekseninde Karşılaştırılması, ed. Ece Göztepe, Mustafa Mert Alpbaz, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2017, ss. 46, 48. 66 İnceoğlu, Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Türkiye ve Latin Modelleri, s. 256. 67 Turan Dal, B. No: 2013/5964, 6/1/2016. Benzer yönde bkz. Necmettin Doğru, B. No: 2013/1337, 16/5/2013. 68 Muzaffer Akkanat, B. No: 2013/2339, 7/5/2015. 69 Denisov/Ukrayna, §§ 115 vd. 70 Bu ilkenin dolaylı koruma içtihadı bakımından anlamı için bkz. Şirin, “Bir İhtimal Daha Var O da Ölmek mi Dersin? (Sosyal İnsan Haklarının Anayasa Şikayeti Yoluyla Dava Edilebilirliği Lehine Tezler ve Öneriler)”, ss. 357–59.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1