114 Sosyal Güvenlik Hakkının Bireysel Başvuru Yoluna Konu Edilebilirliği lere bir sosyal güvenlik sistemi kurmak veya sosyal yardımlarda bulunmak gibi ödevler yüklememektedir. İHAM’a göre Sözleşme, taraf devletlerin “…herhangi bir sosyal güvenlik programı uygulayıp uygulamama veya bu tür bir program kapsamında sağlanacak yardımların türünü veya miktarını seçme özgürlüğüne herhangi bir kısıtlama getirmemektedir.”.73 Buna karşın önceden prim ödenmesi şartına bağlı olsun ya da olmasın yürürlükteki mevzuatın hâlihazırda ödemeyi vadettiği sosyal yardımlar bağlamına göre çeşitli Sözleşme hükümlerinin korumasından yararlanabilmektedir.74 Şimdiye dek bu genel kuralın tek istisnası Sözleşme’nin üçüncü maddesinde yer alan işkence ve kötü muamele yasağı kapsamında gündeme gelmiştir. Mahkemeye göre sosyal yardımların tamamıyla yetersiz olması, üçüncü madde bakımından sorun doğurma potansiyeline sahiptir. Başvurucunun yaşlılık aylığının yetersizliğinden yakınarak daha fazla sosyal yardım talep ettiği Larioshina kararında Mahkeme “sosyal yardımların tamamen yetersiz olduğuna ilişkin bir şikâyet(in), ilke olarak üçüncü madde kapsamında bir sorun teşkil…”75 edebileceğini kabul etmiştir. Buna karşılık Mahkeme somut olaydaki yardım miktarının başvurucunun fiziksel ve zihinsel varlığı üzerinde üçüncü madde kapsamında bir sorun oluşturacak etkiye ulaşmadığı sonucuna varmıştır. Karardaki yaklaşım bir yönüyle sosyal güvenlik hakkı ve hakların bütünselliği ilkesi bakımından önemli bir vaatte bulunmaktadır. Öte yandan Mahkemenin aylık 25 Euro’yu insan haysiyetine uygun bir yaşam için yeterli görmesi, yardımın yeterliliği konusunda herhangi bir kriter belirlememesi ve daha sonraki içtihatlarında bu vaadi hayata geçirecek bir karar vermemesi, kararda sosyal güvenlik hakkı lehine yapılan tespitin değerini azaltmaktadır. Bu istisnai yaklaşım bir kenara bırakılırsa bir sonraki kısımda detaylıca ele alınacağı üzere hâlihazırda taraf devletlerce tanınan sosyal güvenlik güvenceleri Sözleşme ve Anayasa’daki bireysel başvuru sis73 Stec ve diğerleri/Birleşik Krallık, § 54. 74 ibid; Petrovic/Avusturya, B. No: 20458/92, 27/03/1998.; Salesi/İtalya; Gaygusuz/Avusturya, B. No: 17371/90, 16/09/1996. 75 Larioshina/Rusya, B. No: 56679/00, 23/04/2002. Benzer bir karar için bkz. Budina/Rusya, B. No: 45603/05, 18/09/2009; Francine van Volsem/Belçika, B. No: 1464/89, 09/05/1990.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1