Türkiye Barolar Birliği Dergisi 173.Sayı

115 TBB Dergisi 2024 (173) Enes KETHÜDA teminde esasen adil yargılanma hakkı,76 mülkiyet hakkı,77 özel yaşama ve aile yaşamına saygı hakkı78 ve ayrımcılık yasağı79 bağlamında gündeme gelmiştir. Sözleşmeyle sosyal güvenlik hakkı arasındaki geçirgenlik ilişkisinin serüveni adil yargılanma hakkıyla başlamıştır. Mahkeme otonom yorum metodunu80 uygulayarak iç hukukta çoğunlukla kamu hukukunun bir parçası olarak görülen sosyal ödenekleri adil yargılanma hakkı bağlamında “medeni hak” olarak görmüş ve hak öznelerinin bu kapsamdaki yargılamalarda adil yargılanma hakkının sağladığı usuli güvencelerden faydalanabileceğine karar vermiştir.81 Daha sonra Mahkeme, adil yargılanma hakkı bağlamındaki bu yaklaşımını mülkiyet hakkına dair kapsam belirlemesine de tatbik etmiştir. Mahkeme, hak öznelerinin bu konuda mevzuattan veya yargısal içtihattan kaynaklı olarak haklı bir beklentiye sahip olduğu durumlarda sosyal ödenekleri mülkiyet hakkı kapsamında görmektedir.82 Diğer bir ifadeyle hak öznelerinin ilgili mevzuattaki koşulları yerine getirdiği durumlarda sosyal güvenlik ödemeleri mülkiyet hakkı çerçevesinde ele alınabilmektedir.83 Mahkeme bu sonuca ulaşırken sosyal güvenlik yardımlarını adil yargılanma hakkı kapsamında “medeni hak” gördüğü kararlarına da atıf yapmıştır. Böylece Mahkeme, sistematik yorum yoluna başvurarak sosyal yardımlar bakımından adil yargılanma hakkıyla mülkiyet hakkına dair yorumları arasında paralellik oluşturmuştur.84 Sosyal güvenlik hakkının Sözleşme kapsamında sıklıkla gündeme geldiği diğer bir hak, özel yaşama ve aile yaşamına saygı hakkıdır. Mahkeme ebeveynlik ödeneği gibi taraf devletlerin aile yaşamını desteklemek için öngördüğü sosyal güvenlik ödeneklerinin yanı sıra fark76 Salesi/İtalya. 77 Stec ve diğerleri/Birleşik Krallık. 78 Petrovic/Avusturya. 79 Gaygusuz/Avusturya. 80 Otonom yorum metodu, Sözleşme’de yer alan kavramların taraf devletlerin iç hukukundaki anlamları temelinde değil, Sözleşme bağlamında özerk bir anlama sahip olacak şekilde yorumlanmasıdır. (Gerards, General Principles of the European Convention on Human Rights, ss 67 vd. 81 Feldbrugge/Hollanda, §§ 26-40; Salesi/İtalya, §§ 18 vd. 82 Stec ve diğerleri/Birleşik Krallık. 83 ibid, § 54. 84 Stec ve diğerleri/Birleşik Krallık, § 48.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1