119 TBB Dergisi 2024 (173) Enes KETHÜDA ilgili iç hukuk yargılamasında bilirkişinin davaya müdahil olan kamu kurumunca atanmasını mahkemelerin tarafsızlığı ve bağımsızlığı,98 konut ödeneği talebinin başvurucunun iddialarını yeterince dikkate almayan bir yargılama sonucunda reddedilmesini gerekçeli karar hakkı99 kapsamında ele almıştır. Daha önce de ifade edildiği üzere Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru hakkının kapsamı konusunda benimsediği daraltıcı yaklaşımdan nasiplenen (!) hakların başında adil yargılanma hakkı gelir. Öte yandan Mahkeme, İHAM’a koşut bir yaklaşımla “medeni hak ve yükümlülük” ifadesini sosyoekonomik alana genişletme eğilimi göstermektedir100. Üstelik Mahkeme sosyal güvenlik hakkına ilişkin şikâyetleri “medeni hak ve yükümlülük” olarak görme konusunda İHAM’a nazaran daha net bir yaklaşım sergilemiştir. Nitekim Zekiye Şanlı başvurusunda Mahkeme şunları belirtmiştir: “Sosyal güvenlik hukukuna ilişkin olan somut uyuşmazlığın, özel kişiler arasında veya özel kişiler ile devlet arasındaki hak ve yükümlülüklere ilişkin olması ve Sözleşme’nin 6. maddesinde ifade edilen ‘medeni hak ve yükümlülükler’ kavramı içerisinde yer alması itibariyle Anayasa ve Sözleşme’de düzenlenen adil yargılanma hakkının koruma alanı kapsamında yer aldığı konusunda tereddüt yoktur.”.101 Bir kısmı alıntılanan bu davada başvurucu, daha düşük prim ödeyenlerle aynı emekli maaşını almaktan yakındığı yargılama sürecinde çıkarılan bir kanunun kendi lehine olan bir Yargıtay içtihadını anlamsız kılmasından şikâyet etmiştir. Değerlendirmelerinde İHAM’a paralel bir yaklaşım sergileyen AYM, silahların eşitliği ilkesi bağlamındaki bu müdahalenin sosyal güvenlik sistemini mali bakımdan istikrara kavuşturma amacını meşru görmüşse de bu amacın sürmekte olan davayı öngörülemez bir biçimde başvurucu aleyhine sonuçlandırarak başvurucuya katlanılması güç bir külfet yüklenmesini ölçülü kılmadığı sonucuna ulaşmıştır.102 98 Hamzagić/Hırvatistan, B. No: 68437/13, 09/12/2021. 99 Tsfayo/Birleşik Krallık, B. No: 60860/00, 14/11/2006, § 40. 100 Nesrin Kılıç, B. No: 2013/772, 7/11/2013, §§ 82-83; Şuayip Şen, B. No: 2014/4859, 14/9/2017, §§ 46-49. 101 Zekiye Şanlı, B. No: 2012/931, 26/6/2014, § 47. 102 ibid § 87. Benzer yönde bkz. Yasemin Mutlu, B. No: 2013/1426, 25/3/2014, §§ 8585; Veysel Akdoğan, B. No: 2018/34556, 29/12/2021, §§ 29-31.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1