122 Sosyal Güvenlik Hakkının Bireysel Başvuru Yoluna Konu Edilebilirliği İHAM’ın sosyal güvenlik hakkı kapsamındaki köşe taşı niteliğindeki kararlarından birisi, Gaygusuz/Avusturya başvurusu sonucunda verilmiştir. Söz konusu davada Mahkeme, gerekli diğer koşulları yerine getiren başvurucunun vatandaşlık statüsü nedeniyle katkıya dayalı emekli maaşından işsizlik avansı alamamasını mülkiyet hakkı bağlamında görmüş ve taraf devletin böyle bir ayrımı haklı çıkaracak gerekçeler sunamadığı sonucuna ulaşmıştır.112 Böylece hiç kimsenin keyfi olarak mülkünden mahrum edilmemesi için ortaya çıkan mülkiyet hakkı, henüz bir malvarlığı olmayan hak öznelerinin talep edebileceği sosyal yardımlar bakımından uygulanabilir görülmüştür.113 Öte yandan daha önce de temas edildiği üzere Sözleşme, taraf devletlere herhangi bir sosyal güvenlik sistemi kurma ve belirli hak öznelerini ve gruplarını sosyal güvence sistemine dahil etme ödevi yüklemez. Sosyal güvenlik hakkının mülkiyet hakkı kapsamında gündeme gelebilmesi, hâlihazırda bir sosyal güvenlik sisteminin kurulmuş olmasına ve başvurucuların ödenek için gerekli şartları taşımasına, yani en azından ödeneğe hak kazanma konusunda haklı bir beklentisinin var olmasına bağlıdır.114 Bir başka ifadeyle Mahkemenin bu kapsamdaki rolü, iç hukukta hâlihazırda tanınmış ve başvurucular tarafından hak edilmiş sosyal güvencelere yapılan müdahalelerin meşruiyetini, ölçülülüğünü ve ayrımcılık yasağına uygunluğunu denetlemekle sınırlıdır.115 112 Gaygusuz/Avusturya, §§ 41, 50. Kararın detaylı incelemesi için bkz. Warbrick, ss. 248-49. 113 Marc Bossuty, “Should the Strasbourg Court Exercise More Self-Restraint? On the Extension of the Jurisdiction of the European Court of Human Rights to Social Security Regulations”, Human Rights Law Journal, 2007, C. 28, s. 327. 114 “…bir Sözleşmeci devletin, önceden prim ödenmesi şartına bağlı olsun ya da olmasın, yürürlükte sosyal yardımın hak olarak ödenmesini öngören bir mevzuatı varsa, bu mevzuatın, gerekliliklerini yerine getiren kişiler için 1 No.lu Protokolün 1. maddesi kapsamına giren bir mülkiyet menfaati oluşturduğu kabul edilmelidir.” (Stec ve diğerleri/Birleşik Krallık, § 54. (vurgu eklenmiştir)). “Mevcut davada, başvuranın iyi niyetle yaptığı emeklilik başvurusuna ekli dosyanın olumlu değerlendirilmesi ve Sosyal Güvenlik Kurulu’nun bu hakkı tanımasıyla bir mülkiyet hakkı doğmuştur.”. (Moskal/Polonya, B. No: 10373/05, 15/09/2009, § 68.). 115 Šaltinytė/Litvanya, B. No: 32934/19, 26/10/2021, §§ 57 vd; Maija Dahlberg, “Should Social Rights Be Included in Interpretations of the Convention by the European Court of Human Rights?”, European Journal of Social Security, 2014, C. 16, S. 3, s. 264.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1