132 Sosyal Güvenlik Hakkının Bireysel Başvuru Yoluna Konu Edilebilirliği olan başvurucunun iç hukuka göre yalnızca kadınlar için öngörülen ebeveynlik izni ödeneğinden yararlanamamaktan şikâyet ettiği bu başvuruda Mahkeme, şikâyet konusu mevzuatın cinsiyete dayalı ayrım yaparak ailenin organize olma biçimini etkilemesi nedeniyle sekizinci maddenin uygulanabilir olduğunu tespit etmiştir. Mahkemeye göre bu tür ödenekler taraf devletlerin aile yaşamına saygı duyma biçimini ifade eder. Bu nedenle böyle ödeneklerin düzenlenme ve uygulanma biçimi aile yaşamına saygı hakkına uygun olmalıdır.163 Mahkeme esasa dair incelemesinde ihlal olmadığı sonucuna ulaşmışsa da daha sonraki benzer içerikli kararlarında aile içindeki ve iş yaşamındaki cinsiyet rollerine dair dönüşen Avrupa konsensüsünü dikkate alarak bu yaklaşımını değiştirmiştir164. Ebeveynlik izni ödeneği dışındaki bazı ödenekler de bağlamsal olarak aile yaşamı kapsamında gündeme gelebilmektedir. Örneğin kadın olan başvurucunun almakta olduğu maluliyet ödeneğinin çocuk yaptığı dönemde -malul olmasaydı da çocuğuna bakacağı gerekçesiyle- kesilmesine dair Trizio/İsviçre davasında Mahkeme sekizinci madde ve onunla bağlantılı olarak 14. maddenin uygulanabilir olduğu ve ihlal edildiği sonucuna ulaşmıştır.165 Ölüm aylığıyla ilgili Yocheva ve Ganeva/Bulgaristan davasındaysa başvurucular, babası tarafından tanınmayan çocukların söz konusu aylıktan diğer çocuklar gibi faydalanamamasından yakınmıştır. Mahkeme, her çocuğun iki ebeveyne sahip olması gerektiğine dair basmakalıp düşüncelere dayanan bu uygulamayı da kadının aile içi rolüne dair cinsiyetçi yaklaşıma benzer bir biçimde mahkûm etmiştir.166 Çocuk aylığıyla ilgili Niedzwiecki/Almanya davasında Mahkeme sosyal yardımlar için öngörülen ikametgâh, vatandaşlık gibi şartların ulaşılmak istenen meşru amaçla olan uyumunu denetlemiştir. Taraf devletin ileri sürdüğü, çocuk yardımını Almanya’da uzun süre kalma163 Petrovic/Avusturya §§ 27-29. 164 ibid, 38-43; Konstantin Markin/Rusya, §§ 129-152. 165 Di Trizio/İsviçre, B. No: 7186/09, 02/02/2016, §§ 80-104. ESKHK’nin ev kadınlarının emeklilik hakları bakımından benzer bir dolaylı ayrımcılık yaklaşımı sergilediği bir karar için bkz. CESCR, Trujillo Calero/Ecuador, Appl. No. 10/2015, 26/3/2018. Kararın çevirisi için bkz. Şirin, Armutcuoğlu, ss. 120-151. 166 Yocheva ve Ganeva/Bulgaristan, B. No: 18592/15 ve 43863/15, 11/05/2021, §§ 100-126.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1