232 Yasal Önalım Hakkı ve Bu Hakkın Kullanılmasında Fiili Taksim Olgusu hâlinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabilirler” ifadesine yer verilir. Söz konusu hükümden de anlaşılacağı üzere yasal önalım hakkı paylı mülkiyete tabi olan bir taşınmazda, paydaşlardan birinin payını üçüncü bir kişiye satması ve diğer paydaşların da bu haklarını dava yolu ile kullanmaları halinde söz konusu olmaktadır.3 Yasal önalım hakkı; TMK kapsamında taşınmaz mülkiyetinin kısıtlamaları başlığı altında düzenlenir. Yasal önalım hakkı ile mülkiyet hakkına getirilen kısıtlama, kanundan doğmaktadır.4 Ancak önalım hakkının varlığı paylı mülkiyet ilişkisinde; paydaşın payını devretme hakkını doğrudan kısıtlamaz, önalım hakkının kullanılması ile mülkiyet hakkının kısıtlanması söz konusu olmaktadır.5 A. Amacı ve Hukuki Niteliği Kanun koyucu tarafından paylı mülkiyet ilişkisinde yasal önalım hakkı tanınmasındaki amaç; yürütülmesi zor olan paylı mülkiyet ilişkisinin ortadan kaldırılmasını kolaylaştırmak ve paydaşlar arasına üçüncü kişinin girmesini önlemektir.6 Başka ifadeyle yasal önalım hakkının amacı; paylı mülkiyet ilişkisine vizesi olmayan yabancıların girmesini önlemek ve mülkiyeti tek elde toplamaktır.7 Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından verilen bir kararda8 yasal önalım hakkının amacı ile ilgili olarak; “paylı mülkiyette paydaşlar arasında ortak idare ve kullanma durumu söz konusu olduğundan paydaşların birbirlerini bilmeleri ve tanımaları önem taşımaktadır. Bu ihtiyacın gereği olarak paydaşlar arasına yabancı bir kişinin girişini engellemek, taşınmazın daha küçük parçalara ayrılmasını önleyebilmek, hisselerin mümkün olduğu kadar hissedar elinde toplanmasını temin etmek amacıyla paylı taşınmazlarda hissedarın temlik hakkı sınırlandırılarak kanuni önalım hakkı tanınmıştır” ifadesine yer verilmiştir. 3 Fikret Eren, Mülkiyet Hukuku, Ankara, 2014, s.407. 4 Eren, Önalım Hakkı, s.105; Zeynep Sayımlar, “Yasal Önalım Hakkının Kullanılmasını Engelleyen Bir Durum Olarak Fiili Taksim”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2015, C.6, S.3, s.s.627-652, s.629, (https://dergipark.org.tr) 5 Eren, Önalım Hakkı, s.105-106. 6 Nagehan Kırkbeşoğlu, Kanundan ve Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı, İstanbul, 2020, s.7. 7 Şeref Ertaş, Eşya Hukuku, İzmir, 2014, s.391; Suata, s.23. 8 Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 27.04.2011 tarihli, 2011/6-38 Esas ve 2011/225 Karar numaralı Kararı. (e.t. 08.11.2021) (https://legalbank.net/)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1