238 Yasal Önalım Hakkı ve Bu Hakkın Kullanılmasında Fiili Taksim Olgusu Önalım davasının açılması için öngörülen üç aylık sürenin başlangıç anı olarak satışın bildirilmesi tarihi esas alınmıştır. TMK m.733 hükmüne göre söz konusu bildirim alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara satışın noter aracılığıyla bildirilmesi şeklinde olmaktadır. Satışın noter kanalı dışında başka yolla öğrenilmesi halinde üç aylık süre hesaplanmaya başlanmaz ancak iki yıllık sürenin başlaması noter kanalıyla bildirim yapılmasına bağlı olmayıp sürenin hesabı önalım hakkının doğumuna sebep olan satışın yapıldığı tarihten itibaren yapılmaktadır.45 TMK m.734 hükmüne göre; önalım hakkı sahibi, payın adına tesciline karar verilmeden önce, satış bedelini ve payı satın alan üçüncü kişiye düşen tapu giderlerini hâkim tarafından belirlenen süre içerisinde, belirlenen yere nakden yatırmalıdır. Aksi halde hâkim tarafından payın, önalım hakkını kullanan paydaş adına tesciline karar verilemez.46 Önalım davası sonucunda verilmiş olumlu kararın kesinleşmesiyle birlikte önalım hakkını kullanan paydaş, payın mülkiyetini kazanmış olur ve daha sonra payla ilgili yapılacak tescil açıklayıcıdır.47 C. Önalım Hakkının Kullanılamayacağı Haller TMK m.732 hükmü kapsamında; payın üçüncü kişiye satışı halinde önalım hakkının kullanılabileceği ifade edilmiştir. Dolayısıyla paydaşlar arasındaki satışlarda yasal önalım hakkı kullanılamaz. Yasal önalım hakkını kullanacak olan kişinin paylı mülkiyet ilişkisinin kurulması anından itibaren paydaş olması gerekli değildir, yasal önalım hakkını kullanması bakımından payın satışı anında paydaş olması yeterlidir.48 Yasal önalım hakkı, paylı mülkiyet konusu taşınmazdaki payın satışı halinde kullanılabilir, satış dışındaki işlemlere dayalı pay devirlerinde yasal önalım hakkı yoktur,49 TMK m.733 hükmü uyarınca cebri artırma yoluyla yapılan satışlarda önalım hakkı kullanılamaz.50 45 Yargıtay 14. Hukuk Dairesi, 05.03.2020 Tarih, 2016/15265 Esas ve 2020/2714 Karar sayılı Kararı, https://karararama.yargitay.gov.tr/ (e.t. 08.01.2022); Eren, s.424-425. 46 Ayan, s.498. 47 Ayan, 498-499. 48 Kırkbeşoğlu, s.188. 49 Ayan, s.466. 50 Ahmet Nabi Nebioğlu, Taşınmaz Mülkiyetinin Kapsamı ve Kısıtlamaları, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa, 2017, s.79.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1