241 TBB Dergisi 2024 (173) İlknur DENİZ A. Tanımı Fiili taksim, yasal önalım hakkına konu payın ilişkin olduğu taşınmazın paydaşlar arasında özel olarak taksim edilmesi ve her bir paydaşın belirli kısmı kullanmasıdır.64 Doktrindeki farklı bir tanıma göre fiili taksim; taşınmazın fiili kullanmaya ilişkin bölümlerinin kesin olarak birbirinden ayrılması ve birbirinden bağımsız hale gelen paylar nedeniyle paylı mülkiyet ilişkisinin bozulmasıdır.65 Ancak söz konusu tanımın tarafımızca kabulü mümkün değildir. Paylı mülkiyet ilişkisi; paylı mülkiyet konusu malın paydaşlardan birine veya üçüncü kişiye devredilmesi, terk edilmesi, cebri icra yoluyla satılması, kamulaştırılması, iyiniyetli üçüncü kişinin paylı mülkiyet konusu mal üzerinde mülkiyet kazanması, olağanüstü zamanaşımının gerçekleşmesi, eşyanın tamamen yok olması ve paylaşma hallerinde sona ermektedir. Paylı mülkiyet ilişkisini sona erdiren paylaşma ile fiili taksim yani Yargıtay’a göre önalım hakkının kullanılmasının kullanılmasına engel olan paylaşma arasındaki ayrıma değinilmelidir. Paylı mülkiyet ilişkisinin sona ermesine yol açan paylaşma; paylı mülkiyet ilişkisinin, paydaşlardan birinin talebi üzerine anlaşma ile veya mahkeme kararıyla sona erdirilmesidir.66 Bu paylaşma rızai veya yargısal olabilir. Rızai paylaşma; paydaşların, paylaşma yapılması hususunda anlaşarak aralarında oybirliği ile karar verilen bir taksim sözleşmesi yapmasıdır.67 Tapulu taşınmazlarla ilgili olarak yapılan bu taksim sözleşmesinin geçerli olabilmesi için; sözleşmenin resmi şekilde düzenlenmesi ve her payın birbirinden bağımsız olarak tapu kütüğüne kayıt ve daha sonra paydaş adına tescil edilmesi gerekmektedir.68 Uygulamada taksim sözleşmesi, genellikle paydaşlar arasında adi yazılı şekilde yapılmakta ve esasında paylı mülkiyet ilişkisini sona erdirme sonucunu doğurmamaktadır. Ancak Yargıtay tarafından benimsenen görüş doğrultusunda böyle bir taksim sözleşmesinin varlığı durumunda; kanuni olarak paylı mülkiyet ilişkisi sona ermemiş olsa da önalım 64 Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 28.02.2018 Tarih, 2017/1761 Esas ve 2018/407 Karar sayılı Kararı, https://legalbank.net/arama/mahkeme-kararlari , e.t. 27.11.2021. 65 Suata, s.91. 66 Ayan, s.105. 67 Ayan, s.113; Akipek/Akıntürk/Ateş, s.406. 68 Ayan, s.113; Akipek/Akıntürk/Ateş, s.406.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1