252 Yasal Önalım Hakkı ve Bu Hakkın Kullanılmasında Fiili Taksim Olgusu rine bu hak tanınarak tarım arazilerinin büyütülmesinin hedeflendiği belirtildiğinden TMK kapsamında diğer paydaşların yasal önalım hakkını kullanmamaları durumunda TKAKK m.8/İ/II hükmü kapsamında sınırdaş arazi maliklerinin önalım hakkını kullanmaları mümkündü.102 Ancak Anayasa Mahkemesi tarafından verilmiş karara103 göre; TKAKK öngörülen önalım hakkının arazinin bütünüyle satılması halinde mevcut olduğu ve tarım parselinin hissesinin bir bölümünün satılması halinde sınırdaş tarım arazi maliklerinin önalım hakkını kullanamamaları ifade edilmiştir. Kanaatimizce hem TMK’daki hem de TKAKK’daki önalım hakkının amacı arasında paralellik mevcuttu ve bu düzenlemelerin ortak amacı arazilerin bölünerek parçalanmasını önlemekti. Ayrıca kanun koyucunun yasal önalım hakkını tanımasındaki amaçlardan birinin de paylı mülkiyet ilişkisine yabancı kişilerin girmesini önlemek olduğundan; tarım arazilerinin satılması halinde öncelikle paydaşların önalım hakkını kullanması, bu hakkı kullanmamaları durumunda ise TKAKK m.8/İ/II hükmünde sınırdaş tarım arazi maliklerine tanınan önalım hakkının kullanılması daha yerinde olurdu. Bu nedenlerle anılan Anayasa Mahkemesi kararına katılmak mümkün olmamış, bilakis öğretideki genel-özel kanun arasında düzgün ilişki kuran görüşü benimsemek gerekmiştir. TKAKK m.8/İ/II hükmü kapsamında sınırdaş tarım arazilerine tanınan önalım hakkının konusu tarımsal arazilerdir.104 TKAKK m.3 hükmünde tarım arazisi; “Tarım arazisi: Toprak, topografya ve iklimsel özellikleri tarımsal üretim için uygun olup, hâlihazırda tarımsal üretim yapılan veya yapılmaya uygun olan veya imar, ihya, ıslah edilerek tarımsal üretim yapılmaya uygun hale dönüştürülebilen arazileri” olarak tanımlanmaktadır. Öyleyse TKAKK md.3 hükmündeki şartları taşıyan araziler tarım arazisi kabul edilir ve TKAKK md.8/İ/II hükmünün yürürlükte olduğu dönemde bu arazilerle ilgili sınırdaş tarım arazisi malikleri önalım hakkına sahip olurdu. 102 Recep Adıgüzel, “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Sınırdaş Tarım Arazi Malikinin Önalım Hakkı”, İstanbul Barosu Dergisi, 2016, C.90, S.3, s.s.121129, s.127. 103 Anayasa Mahkemesi, 30.10.2014 Tarih, 2014/133 E. Ve 2014/165 K. Sayılı kararı, https://legalbank.net/ . (e.t. 13.12.2021) 104 Kayacan, s.534.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1