266 Kambiyo Senetleri Teminat Amacıyla Düzenlenemez mi? -Yargıtay’ın (Özellikle 12. Hukuk Dairesi’nin) İçtihadının EleştirisiBono ister teminat için ister mal karşılığı ister karz için düzenlenmiş olsun ödeme, önel verildiği veya bedelin herhangi bir nedenle istenemeyeceği hususlarının keşideci (borçlu) tarafından kanıtlanması gerekir. Borçlu tarafından ileri sürülen kanıtların incelenmesi görevi tetkik merciinin görevi dışına çıktığı takdirde de borçlunun genel mahkemelere başvurması gerekir. Borçlunun genel mahkemeye başvurması takibi kendiliğinden etkilemez ve tetkik mercii de takibin geri bırakılmasına veya iptaline karar veremez. Bu durumda İİK’nın 72. maddesi hükmü uygulanır. Aksi görüşün kabulü hâlinde teminat için bono düzenlenmesinin bir hükmü ve amacı kalmayacaktır. Şöyle ki, sözleşmeye uymama hâlinde açılacak dava tespiti de içeren bir eda davası olacaktır. Bu davada öncelikle borçlunun sözleşmeye uyup uymadığı, uymama sonucu alacaklının zarar görüp görmediği saptanarak eda hakkında karar verilecektir. Borçlunun önceden teminat senedi verip vermediğinin verilecek karara bir etkisi olmayacaktır. Gerek bu durum ve gerekse teminat bonosunun bir taşınmaz veya taşınır rehni olmadığı hususunu göz önünde tuttuğumuzda şu sonuca varırız. Teminat için bono düzenleyen kişi lehtara sözleşmeye uyulmadığının tespitinden önce bonoya dayanarak takip yapma hakkı tanımış olur. Açıklanan nedenlerle itirazın reddine karar vermek gerekirken, kabulü isabetsiz olduğundan merci kararının bozulması gerektiğinden onama şeklinde olan ekseriyetin görüşüne katılmamaktayız”. 2. Ne yazık ki bu yerinde karşı oy gerekçeleri devamlılık göstermeyip sonraki kararlarda kendisine yer bulmamış, aksine, dairenin içtihadı giderek yerleşik hâl aldığı gibi bir süre sonra Yargıtay Hukuk Genel Kurulu da bu içtihadı benimseyen kararlar vermeye başlamıştır. Bununla birlikte icra hukuku yönü itibariyle dairenin içtihadı devam eden süreçte bir arayış içine girmiştir. aa) Daire uzunca bir süre, yukarıda zikredilen 05.02.1981 tarihli kararında görüleceği gibi, kambiyo senedinin teminat amacıyla düzenlendiğine dair temel ilişkide geçen açıklamaların/kayıtların kambiyo senedinin unsurlarını zedeleyeceğini, daha açık bir söyleyişle, kambiyo senedinin üzerinde herhangi bir açıklama bulunmaması, yani kambiyo senedi şekil itibariyle kanunun aradığı tüm unsurları içermekle birlikte temel ilişkiyi belirleyen sözleşmede kambiyo senedinin teminat amacıyla düzenlendiğini dile getiren bir hükme yer verilmesi durumunda temel ilişkideki bu kaydın senedin kambiyo senedi niteliğini ortadan kaldıracağını, bunun sonucu olarak böyle bir senede dayalı icra takibinin İİK m. 170/a uyarınca iptali gerektiğini kabul etmiştir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1