283 TBB Dergisi 2024 (173) Alihan AYDIN olaylara yönelik muhtelif kararlarında Yargıtay’ın -çoğu zaman benzer ifadelerle- adeta bir terkip şeklinde kullandığı“... TTK’nın 776/1-b maddesinde yer alan kayıtsız şartsız belirli bir ödeme vaadi unsurunu içermediğinden, alacağın varlığı ve miktarı yargılamayı gerektirdiğinden…” deyip “teminat” ile illiyet kurması tamamen isabetsizdir;17 bu olasılıkta senedin geçersizliğinin alacağın varlığının yargılamayı gerektirmesi ile hiçbir ilgisi yoktur.18 Vakıa, senet ifa, alacak veya bağışlama sebebiyle düzenlense ve aynı unsurun eksikliği söz konusu olsa, böyle bir senede dayalı olarak başlatılan icra takibi “alacağın varlığı ve miktarının yargılamayı gerektirmesi”nden söz edilmeksizin İİK m. 170/a uyarınca iptal edilmek gerekecektir. 5. Öte yandan, mutat bir uygulama olmamakla birlikte, bir varsayım olarak kambiyo alacağının hukuki sebebine senette yer verilmesi de mümkündür. Kazandırma işleminin hukuki sebebine ilişkin klasik üçlü tasnifi takiple, unsurları tamam olan kambiyo senedine diyelim bir de “ifa sebebiyle düzenlenmiştir”, “alacak sebebiyle düzenlenmiştir” veya “bağışlama sebebiyle düzenlenmiştir” gibi bir ibare eklenmiş olsa bu ibare hiçbir şekilde alacağı “kayıt ve şarta tâbi kılmak” anlamına gelmez ve senedin geçerliliğini etkilemez. Kambiyo alacağı, her kazandırıcı işlemde olduğu gibi zaten bir hukuki sebebe istinat eder. Kambiyo senedinde hukuki sebebe hiç değinilmemesi ile verilen örneklerdeki gibi hukuki sebebin renksiz bir şekilde senette gösterilmesi arasında hukuki sonuçları itibariyle hiçbir farklılık yoktur. Bu noktada Yargıtay’ın ve onu takip eden öğretinin görüşüne yeniden bir göz atmak icap etmektedir. Yukarıda dile getirildiği üzere Yargıtay, kambiyo senedi üzerinde temel ilişki ile herhangi bir bağlantı kurulmamış, soyut, renksiz şekilde (“teminat içindir”, “teminat senedi” vb.) yer alan “teminat kaydının” senedin geçerliliğini etkilemeyeceğini isabetli şekilde dile getirmektedir. O zaman şu can alıcı soruyu sormanın tam yeridir: Bu olasılıkta düzenlenen kambiyo senedinin “hukuki sebebi” nedir? Cevap bizatihi senedin üzerinde yazılı olarak 17 Örnek olarak bkz. Yargıtay 12. HD’nin 13.11.2017 tarih ve 2016-22773/14014 sayılı kararı [Karar metni için bkz. www.lexpera.com.tr]; 11.11.2020 tarih ve 2023/9626 sayılı kararı; 10.02.2021 tarih ve 2020-5614/1369 sayılı kararı; 27.09.2021 tarih ve 4262/10083 sayılı kararı [Karar metinleri için bkz. www. karararama.yargitay. gov.tr]. 18 Bu yönde bkz. Yardım, age, s. 202.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1