Türkiye Barolar Birliği Dergisi 173.Sayı

286 Kambiyo Senetleri Teminat Amacıyla Düzenlenemez mi? -Yargıtay’ın (Özellikle 12. Hukuk Dairesi’nin) İçtihadının Eleştirisişı açacağı olası bir menfi tespit davasında da aynı delillere başvurmak imkânına sahiptir. İşte Yargıtay, bir kez hukuki temeli bulunmayan ayrı ve daha dar kapsamlı bir “teminat senedi” türü oluşturup İİK 167 vd. hükümlerinin bu senetler yönünden uygulanmasında başka bir yol çizince, baştan hatalı olarak açılan bu yolu bu kez daraltmak için anılan kapsamda görülebilecek senetleri sınırlama zorunluluğunu duymuş, bunun için de senedin “teminat senedi” olduğunun ancak “yazılı” delille ispatlanabileceğini ileri sürmüştür. Yargıtay’ın yazılı delilden kastı ise biraz önce dile getirilen, temel ilişkiyi gösteren sözleşmenin yazılı yapılması, senedin teminat amacıyla düzenlendiğinin ve sınırlarının yeterince belirlenmiş olmasıdır. Son derece zorlama bir çabaya dayandığı aşikâr olan bu fikrin ilginç bir sonucu, diyelim taraflar arasındaki temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmede teminat amacıyla kambiyo senedi verildiğine yönelik açık bir hüküm bulunmamasına rağmen bizatihi kambiyo senedinin üzerinde ve elbette “yazılı” olarak “teminat içindir” vb. kayıt yer aldığında ise Yargıtay’ın bu kez “yazılı” beyana delil değeri vermemesi, dolayısıyla bu yönü itibariyle de içtihadın kendi içinde bir tutarlılığının olmamasıdır. Dahası, Yargıtay’ın teminat amacıyla düzenlenen kambiyo senetleri içinde bir ayrım yapması; temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmede teminat amacıyla kambiyo senedi düzenlendiğinin dile getirilmesi ve senedin ayırt edici unsurlarının da belirtilmesi durumunda senedin “teminat senedi” niteliği taşıyacağı, bu olasılıkta senede dayalı olarak başlatılan icra takibine karşı ileri sürülecek itiraz sonucunda takibin durmasına karar verilmek gerektiği; teminat amacıyla kambiyo senedi düzenlenen, ancak bu hususları taşımayan diğer hâllerde (temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmede senedin ayırt edici unsurlarına yeterince yer verilmediğinde ya da sözleşmede teminat senedinden hiç söz edilmediğinde olduğu gibi) ise kambiyo senedine dayalı takibe yapılacak itiraz sonucunda takibin durmasına hükmedilemeyeceği düşüncesi bu kez kambiyo senedi ilişkisine girenleri işin içinden çıkılmaz garip bir ikilem içine sokmaktadır. Oluşan manzara şöyledir: Taraflar, temel ilişkiyi düzenleyen sözleşmede Yargıtay’ın “teminat senedi” tanımına uygun şekilde bir belirleme yapacak olurlarsa düzenlenen kambiyo senedi pratik yönden artık hiçbir derde deva olamadığından alacaklı böyle bir tanımlamaya temel ilişkide yer vermek istemeyecektir. Zira alacaklının menfaati teslim aldığı kambiyo

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1