Türkiye Barolar Birliği Dergisi 173.Sayı

294 Kambiyo Senetleri Teminat Amacıyla Düzenlenemez mi? -Yargıtay’ın (Özellikle 12. Hukuk Dairesi’nin) İçtihadının Eleştirisisenedinin hukuki sebebinin “teminat” olması ile ifa, alacak, bağışlama vb. gibi bir başka sebep olması arasında, varılacak sonuç bakımından hiçbir fark yoktur. Hâl böyle olunca Yargıtay’ca teminat amacıyla düzenlenen kambiyo senetleri arasında, yasal hiçbir dayanağı da bulunmayan, bir ayrım yapılması, bu senetlerden yine kriterleri zamanla yargı tarafından belirlenen bazıları ile diğerleri arasında bir farklılık oluşturulması ve mezkûr senetlere dayalı icra takiplerine senedin “teminat senedi” olduğu savıyla yapılacak itiraz hâlinde takibin durmasına karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılması tümüyle hatalıdır. SONUÇ 1. Bir kambiyo senedi düzenlenmekle senedin lehdarı/alacaklısı lehine para alacağını konu edinen bir kazandırıcı işlemde bulunulmuş olur. Her kazandırıcı işlem gibi kambiyo senedi alacağı da bir hukuki sebebe dayanır. Kazandırıcı işlemlerde hukuki sebep, Roma hukukundan ilhamla, genellikle ifa sebebi, alacak sebebi ve bağışlama sebebi olarak üçlü bir sınıflandırmaya tâbi tutulursa da bu sınıflandırma sınırlayıcı değildir, bunlar dışında bir hukuki sebeple kazandırma yapılması da mümkündür. İşte bu hukuki sebeplerden bir diğeri teminat sebebidir ve kambiyo senetlerinin teminat sebebine dayalı olarak düzenlenmesi önünde hukuki bir engel yoktur. Ezcümle mevcut veya ileride doğacak bir alacağın güvence altına alınması, kambiyo senedi alacaklısının alacağının varlığını ispat külfeti altında kalmaksızın, senedin kendisine sağladığı özel ve hızlı takip yoluna başvurabilme imkânını elde edebilmesi için düzenlenen kambiyo senetleri teminat hukuki sebebine dayanan senetlerdir ve uygulamada bunlar, düzenlenmelerine neden olan bu hukuki sebepten hareketle, teminat senedi olarak adlandırılmaktadırlar. 2. Kambiyo senetleri nitelikleri itibariyle soyut/mücerret, yani senette yer alan alacağın doğumuna neden olan ilişkiden bağımsız kıymetli evraktır. Bu soyutluk hem ispat soyutluğu hem de maddi yönden soyutluk olmak üzere iki yönlüdür. Kambiyo senedinin varlığının alacağın varlığını tek başına kanıtlamaya yetmesi ispat soyutluğundan; senedin düzenlenmesine temel oluşturan ilişkinin kambiyo senedindeki alacağın varlığı ve geçerliliğine etki etmemesi ise maddi yönden soyutluğundan kaynaklanır.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1