Türkiye Barolar Birliği Dergisi 173.Sayı

295 TBB Dergisi 2024 (173) Alihan AYDIN Kambiyo senetlerinde bu soyutluğu biçimsel olarak sağlayan ise senedin zorunlu şekil şartlarından birini oluşturan “belirli bir bedelin ödenmesi hususunda kayıtsız şartsız havale/ödeme vaadi” unsurunda mündemiç “kayıtsız şartsızlık”tır. 3. Kambiyo senedinin hangi hukuki sebeple düzenlendiği hususu senede konu alacağın kayıtsız şartsız olması zorunluluğu üzerinde hiçbir değişikliğe neden olmaz. Diğer bir anlatımla kambiyo senedine yerleşen alacağın kayıtsız şartsız olması gerekliliği bakımından alacağın hukuki sebebinin ifa, alacak ya da bağışlama olması ile teminat olması arasında bir farklılık bulunmamaktadır. Dolayısıyla kambiyo senedinin hukuki sebebi ne olursa olsun, senette mündemiç alacağı kayıt ve şarta tâbi kılmak anlamına gelecek ölçüde temel ilişkiyle bağlantı kurulan kayıtlar senedi geçersiz hâle getirirken, kambiyo senedi üzerinde yer verilmesi olası, ancak temel ilişkiden soyut, renksiz kayıtlar ve bu bağlamda “teminat” kaydı senetteki alacağı kayıt ve şarta tâbi kılmak anlamına gelmeyeceğinden senedin geçerliliğini etkilemez. O hâlde “teminat” hukuki sebebiyle düzenlenen kambiyo senetleri ile diğer hukuki sebeplere dayanan kambiyo senetleri arasında kambiyo senedine müstenit takibe konu olmaları; takipte borçlunun hangi merci önünde ne tür defiler ileri sürebileceği ve bu defileri kanıtlamaya elverişli delillerin neler olduğu gibi konularda hiçbir farklılık yoktur. 4. Bu durumda Yargıtay’ın 1980’li yıllarda başlattığı ve süreç içinde yaşadığı dönüşümle şimdilerde temel ilişkide yazılı olarak ayırt edici şekilde tarif edilen ve teminat amacıyla düzenlendiği belirtilen kambiyo senetlerinin geçerli oldukları, ancak bu senetlere dayanarak başlatılan özel haciz yoluyla takibe karşı borçlunun itirazı hâlinde, alacağın varlığının artık yargılamayı gerektireceği düşüncesiyle, takibin durmasına hükmedilmesi gerektiği içtihadının hiçbir yasal temeli bulunmadığı son derece açıktır. Yargıtay süreç içinde ilk dönemde temel ilişkide kambiyo senedinin teminat amacıyla düzenlendiğine yönelik kaydın kambiyo senedini kayıt ve şarta tâbi kılacağını ve senedin geçersizliğine neden olacağını ileri sürmüş ve böyle bir senede dayalı takibin iptali gerektiğine hükmetmişken, yıllar içinde içtihadını kısmen değiştirmiş; temel ilişkide “yazılı” şekilde kambiyo senedinin teminat amacıyla düzen-

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1