307 TBB Dergisi 2024 (173) Sevgi BOZKURT YAŞAR II. AZAMİ OY ŞARTININ ESAS SÖZLEŞME İLE DÜZENLENMESİ GEREKLİLİĞİ A. Genel Olarak Oy hakkının bir üst limit belirlenerek azami oy şartı ile sınırlanması anonim şirketlerde sermayeye katılma oranında hak sahibi olma ilkesi/oransallık ilkesinden sapmaya yol açtığından, pay sahibinin kararlara katılımı ve şirketin yönetimine katılma yapısını değiştirmektedir. Ancak Türk hukukunda TTK m. 434/2 c.2; İsviçre hukukunda İsv. BK 692/2 c. 2, Alman hukukunda AktG §134/ 1 c.2; Avusturya hukukunda ise öAktG 12/2 düzenlemeleri açık bir hüküm ile oy hakkında sermaye oranında hak sahibi olma/oransallık ilkesinden sapmaya olanak tanımıştır.27 Azami oy şartının oy hakkında sermayeye katılma oranında hak sahibi olma ilkesinden sapmaya neden olabilecek diğer bir araç olan oy hakkında imtiyaz ile düzenlenmesi de mümkündür.28 TTK m. 434/2 c.2 gereği oy hakkının sınırlanması ancak esas sözleşmede yer verilecek bir düzenleme ile olanaklıdır. Oy hakkının azami bir limit belirlenerek sınırlanması ilk esas sözleşmede düzenlenebileceği gibi, sonradan esas sözleşmede yapılacak bir değişiklik ile de bu yönde bir hüküm getirilmek istenebilir. Potansiyel pay sahipleri mevcut sınırlamaları bilerek ve bunları göz önüne alarak pay edinip edinmemeye ve yapacakları yatırımın miktarına karar verebilecekleri için bu kişiler açısından oy hakkı sınırlamaları herhangi bir sorun teşkil etmez ve prensipte bunların hukuki bir korumaya ihtiyaçları bulunmaz.29 Ancak, mevcut pay sahipleri göz önünde bulundurularak, sonradan esas sözleşme ile oy hakkında yapısal değişiklikler yapılması ve azami oy şartı getirilmesi veya var olan bir şartın ağırlaştırılması pay sahiplerinin hukuki statüsüne ve oy haklarına müdahale tehlikeleşmesel düzenleme ve özellikle sınırlandırma caizdir. Von Salis, Stimm-und des Vertretungsrechts, s. 50. 27 Huguenin Jacobs, Claire: Das Gleichbehandlungsprinzip im Aktienrecht, Schulthess, Zürich, 1994, 156, dn. 333; Von Salis, Stimm-und des Vertretungsrechts, s. 89. 28 Azami oy şartı, pay devrini sınırlayan düzenlemeler (bağlam) veya oy hakkında imtiyazlı paylar ile birlikte de geçerli bir şekilde düzenlenebilir. Huguenin Jacobs, 156, dn. 333; Von Salis, Stimm-und des Vertretungsrechts, s. 89. 29 Adrian Bieri, Statutarische Beschränkungen des Stimmrechts bei Gesellschaften mit Börsenkotierten Aktien, SSHW, Dike Verlag, Zürich, 2011, s. 195.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1