310 Anonim Şirketlerde Oy Hakkı Sınırlamalarının (Azami Oy Şartı) Esas Sözleşme Değişikliği ile Kuruluş Sonrası Düzenlenmesi tedir. Hukuk sistemlerinde oy hakkı sınırlamalarına ilişkin hükümleri ihtiva eden İsviçre, Alman ve Avusturya doktrininde ileri sürülen farklı görüşler bu konunun değerlendirmesinde önem taşımaktadır. a. İsviçre Hukukunda İsviçre hukukunda azınlıkta kalan görüşe göre azami oy şartı yalnızca ilk esas sözleşmede düzenlenebilir. Doktrinde GREYERZ tarafından savunulan bu görüşe göre oy gücünün sınırlandırılması sadece kuruluş sırasında ilk esas sözleşmede gerçekleştirilecek bir düzenleme ile mümkündür.40 İsviçre’de hâkim görüş ise bir takım maddi ve şekli şartların gerçekleştirilmesi halinde esas sözleşme değişikliği ile oy hakkının sınırlandırılmasının mümkün olduğu yönündedir. Bu görüşe göre kuruluşta esas sözleşme ile pay sahibine sağlanmış olan oy hakkının İsvBK m. 692/2’de yer alan “her pay sahibi sadece bir paya sahip olsa da en az bir oy hakkını haizdir” hükmü haricinde pay sahibinin rızası olmaksızın elinden alınamayan (unentziehbar) nitelikte bir hak olmadığı kabul edilmelidir. Ancak sonradan getirilecek oy hakkı sınırlandırmalarının şirketin menfaatine olması, maddi ve objektif gerekçelere dayanması, dürüstlük kuralları ile pay sahiplerine eşit işlem yapılması ve hakların sakınılarak kullanılması ilkelerine uygun surette alınmış olmaları gerekir. 41 Bu görüşü benimseyen BÖCKLI, kuruluş esas sözleşmesinin, oy gücü sınırlamalarının düzenlenmesi konusunda büyük ölçüde serbest olduğunu, oy gücüne sonradan getirilecek sınırlandırmaların ise hukuki açıdan sorunlu olduğunu belirtmektedir. Böyle bir değişiklik şirketteki fiili duruma bağlı olarak, bazı pay sahiplerinin, kuruluş sırasında veya yasal bir işlem ya da miras yoluyla edindikleri paylara dayanan önceki oy güçlerini artık kullanamayacakları anlamına gelmektedir. Pay sahibinin oy hakkı durumu, yürürlükteki anonim şirketler hukukuna göre değer düşüklüğüne karşı tam olarak korunmamaktadır. Nitelikli çoğunluğa ulaşıldığı takdirde, hem oy hakkında imtiyazlı 40 Christoph Von Greyerz, Die Aktiengesellschaft, Schweizerisches Privatrecht, Bd. VIII/2, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 1982, s. 147. 41 Böckli, Aktienrecht 2022, § 8, N. 604; Forstmoser/Meier-Hayoz/Nobel, § 24, N. 66; Pulaşlı, Şerh C. III, N. 179.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1