311 TBB Dergisi 2024 (173) Sevgi BOZKURT YAŞAR payların düzenlenmesi hem de önemli bir nedene dayalı olarak rüçhan haklarından hariç tutulması veya katılma senetlerinin paya dönüştürülmesi ve oy hakkında imtiyazlı paylarının kaldırılması, sonradan oy hakkını etkileyebilir. Bununla birlikte esas sözleşme ile oy hakkı sınırlamasının sonradan düzenlenmesinde, İsvBK’nın 706. maddesinin uygulanması gerekmektedir. Bu bağlamda önlemin haklı gerekçesinin ortaya konulması ve önlemin hukuka uygun nitelikte bir şirket menfaatine ulaşmak için gerekli olması şartları aranmalıdır. Ayrıca pay sahiplerinin haklarına yapılan bu müdahalenin, gerekenden daha şiddetli olmaması (hakların sakınılarak kullanılması veya aşırılığın yasaklanması) ve pay sahipleri bazında grup ayrımcılığına yönelik olmaması gerekir. Bununla birlikte yazar, çoğu durumda, bu gerekliliklerin, esas sözleşme değişikliği ile sonradan bir oy hakkı sınırı getirilmesinin yasal olarak imkânsız olmasına yol açacağını belirterek, sonradan oy hakkına bir sınırlama getirilmesinin nesnel olarak haklı, gerekli, orantılı ve ayrımcı olmayan bir sınırlama olduğunun düşünülmesinin nadiren mümkün olacağını savunur. 42 LÄNZLINGER ise sonradan esas sözleşme ile oy hakkında sınırlandırma getirilmesinin pay sahibinin müktesep hakkına müdahale anlamına geldiğini, ancak bu değişikliğe, yalnızca şirket menfaati ile nesnel olarak gerekçelendirilmesi, izlenen amaçla orantılı ve pay sahiplerine eşit muamele ilkesi ile uyumlu olması halinde izin verilebileceğini belirtmektedir.43 Doktrinde azami oy şartının sonradan düzenlenmesini mümkün olduğunu kabul eden yazarlardan bir kısmı ise özellikle getirilecek sınırlamaların mevcut pay sahiplerinin haklarına etki edip etmediğini dikkate alarak bir ayrım yaparlar. FORSTMOSER/MEIER-HAYOZ/NOBEL’e göre; oy hakkında temel olarak İsvBK m. 703’e uygun surette, basit nisap ile değişim yapılabilir. Ancak, nesnel nedenler sınırlandırmayı haklı göstermelidir ve azami oy şartının düzenlenmesi objektif olarak şirketin menfaatine 42 Bkz.: Peter Böckli, Schweizer Aktienrecht, 4. Aufl., Schulthess, Zürich, 2009, §12, N. 478. 43 Andreas Länzlinger, Basler Kommentar, Obligationenrecht II, Art.530-964 OR Art.1-6 SchlT AG Art.1-11 ÜBest Gmbh, Honsell/Vogt/Watter (Hrsg), 4. Aufl., Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel, 2012, Art. 692, N. 8.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1