315 TBB Dergisi 2024 (173) Sevgi BOZKURT YAŞAR ceki oy haklarının kısıtlanmasına yol açmasa bile, yine de sermayeye katılma/oransallık ilkesinden sapmaya ve oy hakkı üzerinde bir tavan oluşmasına neden olabilir. Zira bu halde pay sahibinin paylarını artırarak şirket içindeki konumunu genişletmesi veya şirket üzerinde kontrol tesis etme imkânı ortadan kalkacaktır. Bu durumda, pay sahibinin ortak olmasından sonra şirket içi karar alma sürecinin temel kurallarının değiştirilmesi sebebiyle pay sahipliği konumuna bir müdahaleden söz edilebilir. Üst limit belli olduktan sonra pay senetlerinin borsadaki değerlemesinin önemli ölçüde düşmesi de beklenebilir ve pay sahipleri azami oy sınırı getirilmesi veya var olan sınırın ağırlaştırılması ile şirkete katılımlarının değerinde bir azalmayı kabul etmeye zorlanırlar. 54 Bu nedenle, bir azami oy sınırının sonradan getirilmesine, ancak, anonim şirketler hukukunun temel ilkeleri ihlal edilmediği takdirde izin verilir.55 Şirket, bu durumda bile, makul ekonomik hususlar çerçevesinde bir limitin daha sonra getirilmesinin veya ağırlaştırılmasının şirketin veya tüm pay sahiplerinin çıkarına olduğunu somut gerekçelerle gösterebilmelidir.56 Ayrıca azami oy sınırının yüksekliği ile ilgili olarak, hakların sakınılarak kullanılması ilkesine uyulmalıdır. Bu nedenle sınır, düzenleme ile hedeflenen şirket çıkarlarını sürdürmek için gerekenden daha yüksek ayarlanamamalıdır.57 Azami oy sınırının bir veya daha fazla pay sahibinin önceki oy gücünün altında belirlenmesi halinde (doğrudan sınırlandırma) ilgili pay sahiplerinin hukuki durumuna ciddi bir tecavüz söz konusu olacaktır. Anonim şirketler hukukunun, pay sahiplerinin oy haklarını ancak İsvBK m.692/2 fıkrasının 1. cümlesi uyarınca mutlak asgari oy hakları çerçevesinde koruduğu doğru olmakla birlikte, pay sahiplerinin oy haklarına müdahalelere, ancak şirketin çıkarlarının bu müdahaleyi haklı gösterilebilmesi, eşit muamele ve hakların sakınılarak kullanılması ilkesi ile uyumlu olması halinde izin verilebilir. İsvBK m. 706/2 ve 3. fıkrası uyarınca eşit muamele ilkesine uygunluk sağlamak bu durumda özellikle zordur. Değişiklik öncesindeki oy gücü azami limit üzerinde olan pay sahiplerinin oy güçleri sınırlanır ve bu nedenle özel bir fedakârlık yapmak durumunda kalırlar. Bununla birlikte böyle 54 Bieri, s. 196-197. 55 Bieri, s. 197; karş. Fostmoser/Meier-Hayoz/Nobel, § 24, N. 66 vd; Huguenin Jacobs, s. 157; Länzlinger, Art. 692 N. 8. 56 Bieri, s. 197. 57 Bieri, s. 197.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1