Türkiye Barolar Birliği Dergisi 173.Sayı

316 Anonim Şirketlerde Oy Hakkı Sınırlamalarının (Azami Oy Şartı) Esas Sözleşme Değişikliği ile Kuruluş Sonrası Düzenlenmesi özel bir fedakarlığa, ancak şirketin veya tüm pay sahiplerinin menfaatleri için şirketin amacının gerçekleştirilmesi için kesinlikle gerekli olması halinde özel durumlarda izin verilecektir.58 Payın devrinin belirli bir yüzde ile sınırlanmasına benzer şekilde azınlık pay sahiplerinin büyük pay sahiplerinin oy gücünden korunması, şirketin halka açıklık karakterinin korunması ve şirketin ekonomik bağımsızlığının korunması olası şirket menfaatleri olarak öne sürülebilir. Menfaatler değerlendirilirken, pay sahiplerinin önceki oy güçlerini koruma konusundaki çıkarları esasen üstün tutulmalıdır. Bu nedenle, önceki pay sahiplerinin oy gücünü doğrudan sınırlayan bir azami oy sınırının sonradan getirilmesi genellikle kabul edilemez olarak değerlendirilmelidir.59 İsviçre hukukunda içtihatlarda azami oy şartı, sonradan esas sözleşme ile eklenmesine ilişkin genel bir açıklama yapılmaksızın iki Federal Mahkeme kararında ele alınmıştır. Ticaret sicili müdürünün yetkisinin değerlendirildiği bir kararda federal mahkeme getirilen azami oy şartı istisnasını kabul edilebilir bulmuştur.60 Federal mahkemenin diğer bir kararında da azami oy şartına kurumsal temsilci bakımından istisna getirilmesi geçerli sayılmıştır.61 Ayrıca Federal Mahkeme, şirketin amacını gerçekleştirmek için kesinlikle gerekli bir araçsa, farklı pay sahiplerine eşit olmayan muamele yapılmasını caiz görmektedir.62 b. Alman Hukukunda Alman hukukunda azami oy şartının hem kuruluşta hem de sonradan esas sözleşme değişikliği ile getirilmesinin mümkün olduğu kabul edilmektedir. Hakim görüşe göre, oy hakkı üzerindeki kısıtla58 Bieri, s. 198. 59 Ancak İsvBK m. 692/2 c.2 kapsamında esas sözleşme ile oy hakkının sınırlandırılmasının, kurumsal yönetim perspektifinden çeşitli açılardan eleştirilmesinin mümkün olduğu, bu tür oy gücü sınırlamalarının bir yandan pay sahiplerince şirket yönetiminin kontrolünü diğer yandan şirket kontrol piyasası (Unternehmenskontrollmarkt/market for corporate control) çerçevesinde dış kontrolü zayıflattığı, ayrıca azami oy şartı şirket yönetiminin güçlendirilmesi ile pay sahiplerinin ve özellikle azınlık pay sahiplerinin konumu üzerinde olumsuz bir etki yaratabileceği, azami oy sınırlarının getirilmesinin tehdit edici olumsuz sonuçlarının, nihayetinde ilgili şirketlerin borsadaki katılım haklarının daha düşük değerlenmesine de sebep olacağına ilişkin bkz.: Bieri, s. 199. 60 BGE 117 II 186 vd. 61 BGE 117 II 290 vd. 62 BGE 102 II 265; 99 II 58; 95 II 555; 93 II 406; 91 II 300 vd. (Länzlinger, Art. 692 N 8).

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1