Türkiye Barolar Birliği Dergisi 173.Sayı

318 Anonim Şirketlerde Oy Hakkı Sınırlamalarının (Azami Oy Şartı) Esas Sözleşme Değişikliği ile Kuruluş Sonrası Düzenlenmesi hakkı sınırlaması getirildiğinde, bir veya daha fazla pay sahibinin hali hazırda azami limiti aşan paylara sahip olması durumunda, oy haklarına farklı müdahale varsayılabilir. Bu halde oy hakkı sınırlamasının getirilmesinde oy sınırlamasından etkilenen pay sahiplerine eşitlik ilkesine aykırı davranılmış olacak ve bu sebeple bu pay sahiplerinin onayları olmaksızın getirilen sınırlamalar geçerli olmayacaktır.68 Bu halde oy haklarının sınırlanmasına yönelik esas sözleşme değişikliği ile hakları sınırlananlar bakımından, payları ve oy hakkı azami sınırın altında kalan pay sahiplerinin aksine, eşit muamele ilkesinin ihlali anlamına gelebilir ve şirketin menfaatlerinin gerektirmesi istisnası dışında sonuçta yalnızca oy birliği ile değişiklik kabul edilebilir.69 Buna paralel görüşe göre pay sahiplerinin yasal durumu, kural olarak sermaye katılım oranlarına göre belirlenir (AktG § 12/1 c.1, 134/1.c.1). Eşit muamele ilkesi buna dayanır ancak bu standart zorunlu olmayıp, pay sahibi, kendisine diğer pay sahiplerinden nispeten daha fazla bir yük getiren müdahaleyi belirli şartlarla kabul etmek durumundadır. Şöyle ki yeterli çoğunluk tarafından şirketin iyice değerlendirilmiş ve anlaşılmış belirli bir menfaati için gerekli görülmesi halinde söz konusu müdahale kanun tarafından güdülen amacın himaye görmesine ve keyfiliğin bulunmadığı sonucuna varılmasına sebebiyet verir.70 Doktrinde ağırlıklı olarak savunulan diğer görüşe göre ise; oy hakkının § 35 BGB anlamında özel bir hak olmadığı belirtilir. Ayrıca adi payların oy hakkı olmayan imtiyazlı pay senetlerine dönüştürülmesinin ler, AktG §134 N. 21. Yazarlar kararın içeriğinin yoğun bir şekilde gözden geçirilmesinden sonra esas sözleşme değişikliğine ilişkin menfaatin üstün gelmesi halinde istisna tanınabileceğini kabul ederler, tüm pay sahiplerinin oy birliğini arayan görüş için bkz.: Heinz Meilicke/Wienand Meilicke, “Umverteilung gesellschaftsrechte Herrschaftsrechte” Festschrift für Martin Luther zum 70. Geburtstag am 13. Juli 1976, C.H.Beck, München, 1976, s.106 vd.; istisnai ve münferit durumlarda, şirketin menfaatleri eşit olmayan muameleyi haklı çıkarmadıkça ilgili pay sahiplerinin ve azami oy limitine yakın pay sahiplerinin rızasının aranması gerektiği yönünde Tröger / Zöllner, AktG § 134 Rn. 121 vd. Sonraki her tür azami oy şartının getirilmesine kurumsal kontrol piyasasının olumsuz etkilendiği gerekçesiyle karşı olan görüş için bkz.: Michael Adams, “Höchststimmrechte, Mehrfachstimmrechte und sonstige wundersame Hindernisse auf dem Markt für Unternehmenskontrolle”, AG 35, 1990, s. 77 vd. Karş ayrıca Theodor Baums, “Höchststimmrechte”, AG 35, 1990, s. 234. 68 Zöllner Schranken, s. 123; Tröger / Zöllner AktG §134, Rn. 122, s. 220. 69 Zöllner, Schranken, s. 123 vd; Zöllner Kölner Kommentar. § 134, N. 48; Immenga, s. 1042 vd. 70 Henze, Materiellrechtliche I, s. 1829; Spindler, §134, Rn. 21, s. 2266.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1