324 Anonim Şirketlerde Oy Hakkı Sınırlamalarının (Azami Oy Şartı) Esas Sözleşme Değişikliği ile Kuruluş Sonrası Düzenlenmesi e. Değerlendirme Anonim şirketler hukukunda sermayeye katılıma oranında hak sahibi olma (oransallık ilkesi) ile orantılı oy gücü ilkesinden, birden çok paya sahip olması şartı ile pay sahibinin genel kurulda elde edeceği oy miktarı bakımından esas sözleşme ile bir tavan (Plafond) belirlenmesi suretiyle sapmalara izin verilmektedir (TTK m. 434/2 c.2; İsvBK m. 692/2 c.2).95 Bu esas sözleşme hükümleri, belirli bir eşiğin üzerinde daha fazla paya sahip olmanın, daha fazla oy kullanma hakkı olmadığı anlamına geldiği için oy verme gücünü sınırlandırma etkisine sahiptir.96 Pay sahipliği hakları kural olarak sonradan kanun ve esas sözleşmede öngörülen nisaplarla alınacak kararla değiştirilebilir. Bu, oy hakları ve özellikle oy verme gücü için de geçerlidir. Pay sahiplerinin oy güçlerini ellerinde tutmak bakımından mutlak hakları bulunmamaktadır.97 Özellikle bir sermaye artırımı durumunda pay sahibi rüçhan hakkından hariç tutulduğunda, pay sahibi bu nedenle genel olarak oy gücünün etkisinde bir azalmayı kabul etmelidir.98 TTK m. 452 uyarınca genel kurul, aksine esas sözleşmede hüküm bulunmadığı takdirde kanunda öngörülen şartlara uyarak esas sözleşmenin bütün hükümlerini değiştirebilir. Azami oy şartı da sonradan esas sözleşme değişikliği ile düzenlenebilir. TTK m. 452’de müktesep ve vazgeçilemez haklar ise saklı tutulmuştur. TTK m. 434/2 c.2’de de birden fazla paya sahip olanlara tanınacak oy hakkının esas sözleşme ile sınırlanması imkânı tanınmış bu konuda yapılacak bir düzenlemeyi ilk esas sözleşme ile sınırlı tutmamıştır. Ancak oy gücünün sonradan esas sözleşme değişikliği ile sınırlandırılması, pay sahiplerinin anonim şirketteki gerçek duruma göre sahip oldukları oy sayısını artık genel kurulda geçerli olarak kullanamaması anlamına gelmekte ve pay sahiplerinin haklarına müdahale sonucunu doğurmaktadır. Genel kurulun esas sözleşmeyi değiştirebilmesine ilişkin sınırlamaların dikkate 95 Böckli, Aktienrecht 2022§ 8, N. 590. Ayrıca bkz.: Forstmoser/Meier-Hayoz/Nobel, § 24, N. 59 vd., 65; Peter V. Kunz, Der Minderheitenschutz im schweizerischen Aktienrecht, Stämpfli, Bern, 2001, § 1, N. 127; Bieri, s. 179. 96 Böckli, Aktienrecht 2022, § 8, N. 590. 97 Von Salis Stimm-und des Vertretungsrechts, s. 92; Karş.: Forstmoser/Meier-Hayoz/Nobel, § 39, N. 108; Huguenin Jacobs,s. 156. 98 Von Salis Stimm-und des Vertretungsrechts, s. 92, Karş.: Forstmoser/Meier-Hayoz/Nobel, § 40, N. 230.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1