335 TBB Dergisi 2024 (173) Sevgi BOZKURT YAŞAR çilemez nitelikte düzenlenmiş bulunan asgari oy hakkını ortadan132 kaldıracak şekilde yapılacak bir düzenleme kabul edilemez niteliktedir. Asgari oy hakkı azami oy şartının esas sözleşmede düzenlenmesi konusunda sınırlardan birini teşkil etmektedir.133 Genel kurul veya yönetim kurulu dışında başka organların oluşturulup genel kurul veya yönetim kuruluna ait yetkilerin tamamen veya kısmen bu organlara devri, genel kurulun yönetim kurulunun yetkisine giren hususlarda karar alması veya kendi yetkilerini yönetim kuruluna devretmesi veyahut yönetim kurulunun genel kurulun görev ve yetkisi içinde bulunan hususlarda karar alması veya kendi yetkilerini genel kurula devretmesi şirketin organsal yapısı ile ilgili temel düzenlemeler ile bağdaşmaz.134 TTK m. 434/1’e aykırı olarak oy gücünün üretilen mal miktarı veya satış düzeyi gibi pay sahibinin paylarının toplam itibari değeri ile ilgili olmayan koşullara göre belirlenmesi, oy hakkının belirlenmesinin başka bir tüzel kişiye bırakılmasını öngören düzenlemeler veya oy gücüne ilişkin düzenleme yetkisini yönetim kurulunun takdirine bırakan şartlar geçersizdir. Bu anlamda azami oy şartına ilişkin esas sözleşme değişikliğinin ticaret siciline tescil ettirerek yürürlüğe girmesi konusunda yönetim kuruluna geniş bir takdir yetkisi bırakılması da anonim şirketin temel yapısını bozan bir karar olması itibari ile TTK 447/1 c uyarınca geçersiz olacaktır.135 asgari oy hakkına müdahale edilmesi genel kurulun aldığı kararların sorgulanmasına neden olacağı gibi pay sahiplerinin şirketin yönetimi üzerindeki etkisini de oldukça zayıflatacaktır. Bu sonuçların önlenmesi amacı ile asgari oy hakkının korunması esası kabul edilmiştir. Gökdemir Tamer, s. 443-444; Böckli, Aktienstimmrecht, s. 22, Schleiffer, s. 27. 132 Mehaz İsvBK m. 706b 1’de vazgeçilemez haklar kavramına ter verilmemiş bunun yerine kanun tarafından emredici biçimde verilen haklardan söz edilmiştir. Ancak bu hakların vazgeçilemez haklar olduğu kabul edilmektedir. Bkz.: Kırca, s. 17 vd.; Fostmoser/Meier-Hayoz/Nobel, § 25, N. 96; § 39, N. 110. Asgari oy hakkını ortadan kaldıran oydan yoksunluk veya donma halleri kanunen öngörülen hallerden olup, esas sözleşme ile yeni oydan yoksunluk veya donma halleri getirilmesi mümkün değildir. Böckli, Aktienrecht 2022, § 8 N.555; Bürgi, Art. 692, N.16. 133 Asgari oy hakkı bu yönü ile esas sözleşme ile getirilebilecek sınırlamaların üst sınırını teşkil etmekte, oy gücünün sınırlanması halinde her pay sahibinin en az bir oy hakkını haiz olduğu esasına aykırı bir düzenleme getirilememektedir. Asgari oy hakkı vazgeçilmez haklardan olup, genel kurul veya yönetim kurulu tarafından pay sahibinin elinden alınmaz. Aksi halde alınan genel kurul veya yönetim kurulu kararı batıl olacaktır. Gökdemir Tamer, s. 443; Von Salis, Stimm-und des Vertretungsrechts, s. 45; Bürgi, Art. 692, N.11; Schleiffer, s. 27. 134 Kırca, s.36. 135 Tröger/Zöllner, §134, Rn. 89.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1