340 Anonim Şirketlerde Oy Hakkı Sınırlamalarının (Azami Oy Şartı) Esas Sözleşme Değişikliği ile Kuruluş Sonrası Düzenlenmesi Esas sözleşme değişikliği ile pay sahiplerinin oy haklarının sınırlanmasında eşitsizlik yaratılması veya azami limitin pay sahipleri arasında farklı olarak belirlenmesi153 eşit işlem ilkesinin doğrudan ihlali anlamına gelir. Bu anlamda sadece bir pay sahibinin oy hakkının sınırlanması veya pay grupları arasında sadece belirli bir pay grubunun oy hakkının sınırlandırılması eşit işlem ilkesine aykırılık teşkil eder.154 Benzer şekilde bir ailenin mensuplarının veya potansiyel bir alıcının oy gücü sınırlamalarına tabi tutulacağına dair bir düzenleme eşit işlem ilkesi uyarınca iptali kabildir.155 Belirli bir meslek grubuna dahil olma, belirli bir yöreye, felsefi inanca veya dine, örgüte, mezhep ve ırka mensup olmayanlara oy hakkına ilişkin sınırlama getirilmesi ve esas sözleşmede bu yönde bir düzenlemeye yer verilmesi de eşit işlem ilkesini ihlal eder.156 Bu halde oy hakkının sınırlandırılmasının esas sözleşme ile düzenlenmesi, bazı pay sahiplerine veya pay gruplarına özgülenmediği sürece esasen başlı başına ve doğrudan en azından şekli anlamda eşit işlem ilkesine aykırılık teşkil etmez.157 Şirket amacının haklı gösterdiği durumlarda ise müşterek menfaatler dikkate alınarak, şirketin korunması gerekliliği pay sahiplerinin bireysel menfaatlerinin önüne geçebilecektir. Ancak bu gereklilik halinde aynı durumda bulunan pay sahipleri arasında keyfi farklılaşmalara gidilmemesi, eşit işlem ilkesinin ihlal edilmemesi şarttır.158 İlkenin amacı şirket organlarının keyfi işlem ve davranışlarının engellenmesidir. Bu sebeple şirket menfaatinin gerektirmesi ve yeterli haklı gerekçe bulunması halinde, pay sahipleri arasında eşitsizlik yaratan tedbirlere karar verilmesi olanaklıdır. Bununla birlikte alınacak tedbirin varılmak istenen amaca uygun ve gerekli olması şarttır.159 153 Örnek olarak bir kısım pay sahipleri bakımından tüm oylarının %5’ini kullanabileceği belirlenmiş iken, farklı bir kısım pay sahibi (örnek olarak şirketin iş birliği anlaşması akdettiği veya başka şekilde yakın ilişki içinde olduğu) için bu oranın %25 olarak düzenlenmesi gibi düzenlemeler eşitlik ilkesine aykırılık taşır. Böckli, Aktienrecht 2022, § 8, N. 597. Ayrıca bkz.: Gökdemir Tamer, s. 461 154 Gökdemir Tamer, s. 461; ayrıca bkz.: Böckli, Aktienrecht 2022, § 8, N. 596 vd. 155 Von Salis, Beschränkung, s. 174; Bürgi, Art. 692, N.9, 22; Gökdemir Tamer, s. 462. 156 Teoman, Yoksunluk, s. 138; Yıldız, s. 102-103; Gökdemir Tamer, s. 461. 157 Schluep, s. 142-143; Gökdemir Tamer, s. 458; sınırlama herkes için geçerli olacak şekilde öngörülebilir, bazı veya bir kısım pay sahiplerine özgülenemez. Tekinalp, Sermaye Ortaklıkları, N.14-60. 158 Yağmur, s. 52; Yıldız, s. 89. 159 Nomer, Eşit İşlem, s. 485-486; Erdem, s. 404; ayrıca bkz.: Tekinalp (Poroy/Çamoğ-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1