341 TBB Dergisi 2024 (173) Sevgi BOZKURT YAŞAR Azami oy şartı münferit pay sahiplerinin oy gücünü ve şirket üzerindeki etkisini sınırlandırmaktadır. Azami oy şartının esas sözleşme değişikliği ile sonradan getirilmesi pay sahiplerinin haklarını etkilemekte ve çoğu durumda eşit işlem ilkesine aykırılığı ihtiva etmektedir. Bu sebeple çoğunluk kararı ile getirilecek önlemin şirket menfaati ile gerekçelendirilmesi şarttır. Şirketin bu sınırlandırmayı getirmesinin kendi menfaatine olduğunu ortaya koyması gerekir. Azami oy şartının işlev ve amacı göz önüne alınarak bu gerekçeler belirlenebilir. Oy gücünün dağılımını şekillendirme ve büyük pay sahiplerinin hakimiyetini engelleme ve dolayısıyla azınlık pay sahiplerini koruma azami oy şartının temel amaçlarından biridir. Keza pay sahipleri grubunun çeşitlendirilmesine imkân tanıma, yeni yatırımcıların gelmesini sağlama, istenmeyen/düşmanca devralmaların önlenmesi, şirketin ekonomik bağımsızlığının korunması ve yabancılaşmanın önlenmesi bu kapsamda düşünülebilir.160 Bu hedefler esasen şirketin menfaatine ilişkin olup, getirilecek azami oy şartının şirket çıkarları ile gerekçelendirilmesini mümkün kılar. Eşit olmayan muamelelerin hukuka uygunluğu için ayrıca alınan karar veya gerçekleştirilen işlemin şirketin menfaatini gerçekleştirmek için gerekli ve uygun olması gerekir.161 Eşit işlem ilkesine aykırı kararların şirket menfaati açısından gereklilik ve hatta zorunluluk taşıması gerekir.162 Alınan karar veya gerçekleştirilen işlemin bir grup pay sahibinin menfaatlerine aykırı olmasına rağmen hukuken kabul edilebilecek nitelikte olması için bu karar veya işlemin şirketin ticaret hayatına sağlıklı ve emin adımlarla devam edebilmesi açısından gerekli olması aranmalıdır. Zira aksinin kabulü şirket amacına uygunluk gösteren ancak eşit işlem ilkesine aykırı her tür kararının hukuka uygunluğu sonucuna ulaştırabilir. Bu kabul ise TTK m. 357 düzenlemesinin içinin boşaltılması anlamına gelir.163 Gereklilik bakımından yapılacak değerlendirmede ise azami oy şartının merkezi amacı olan oy gücünün sınırlandırılması dikkate alınlu), Ortaklıklar Hukuku I, N. 892, 894; Şirket organları kendilerine tanınmış takdir yetkilerini kullanırken keyfi davranışlardan kaçınmak zorundadır. Eşit işlem ilkesinin amacı her türlü keyfi ayrımları önlemektir. Bkz.: Yıldız, s. 87-88. 160 Von Salis, Stimm-und Vertretungsrechts, s.101. 161 Akdağ, Eşitlik İlkesi, s. 123. 162 Erdem, s. 411, dn. 52. 163 Yağmur, s. 59.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1