393 TBB Dergisi 2024 (173) Yasemin TAŞDEMİR ması”, yahut “tüzel kişinin tabanına başvurulması” kavramlarıyla da ifade edilen15 bu teori, hakkın kötüye kullanılmasını engelleme amacı taşımaktadır.16 Hukuk Genel Kurulu’nun yukarıda yer verilen kararının devamında “…tüzel kişilik perdesinin çapraz aralanmasında her iki şirketin faaliyet alanı, ortaklık yapısı, ortakları gibi konularda öyle büyük ve ... bir kesişme vardır ki; bu şirketlerle ... yapan kişiler nezdinde iktisadi bir bütünlük içerisinde ... bir şirketle ... yapılıyor algısı oluşmaktadır. Ayrıca üçüncü kişiler nezdinde uyandırılan bu algı neticesinde, ticaret yaparken güçlü bir yapıya sahip görüntüsü oluşturularak, şirketlerden birinin borca batırılması ya da içinin boşaltılıp ... alanının diğerine kaydırılması işlemleri tipik bir hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirilmelidir” şeklinde izah edilen tüzel kişilik perdesinin kaldırılması, istisnai olarak başvurulabilecek bir yöntemdir.17 Organik bağın varlığı tek başına, tüzel kişilik perdesinin kaldırılması için yeterli değildir.18 Organik bağın mevcudiyetinin tüzel kişilik perdesinin kaldırılması sonucunu doğurabilmesi için organik bağ ilişkisinin alacaklılardan mal kaçırma, muhataba zarar verme gibi hakkın kötüye kullanılması veya muvazaa niteliği taşıması gerekmektedir.19 Yargıtay’ın özellikle son yıllardaki kararlarında organik bağ ile tüzel kişilik perdesinin kaldırılması kavramlarının birbirinden farklı olduğu ifade edilmekte20 ve organik bağ ilişkisi tespit edildiğinde, tüzel sıklıkla tüzel kişi ile ortakları arasındaki perdenin kaldırılması biçiminde değil iki farklı tüzel kişilik şeklinde ortaya çıkan işverenlerin tek bir işverenlik gibi değerlendirilmesini gerektirmektedir, Caniklioğlu, s. 211. 15 Kaşak, s. 1251-1252; Terminoloji hakkında bkz. Antalya, s. 143-146. 16 Çelik, Caniklioğlu, Canbolat ve Özkaraca, s. 517; Canikoğlu, s. 208. 17 Sağlam, s. 210. 18 Süzek, s. 160; Çelik, Caniklioğlu, Canbolat ve Özkaraca, s. 517; Caniklioğlu, s. 208209; Baycık, s. 83; “Organik bağ birden fazla işverenin işçi sayısının dikkate alınması bakımından önemli bir ölçüt olmakla birlikte organik bağın tek başına sorumluluk tesisi açısından dikkate alınması mümkün değildir.”, Yargıtay 10. HD. T. 22.06.2022, E. 2021/5959, K. 2022/9666, İçtihat Merkezi. 19 Baycık, s. 83; Aynı yönde Süzek, s. 160-161; Çelik, Caniklioğlu, Canbolat ve Özkaraca, s. 517-518; Ekmekçi ve Yiğit, Bireysel İş, s. 41; Aydın Başbuğ ve Mehtap Yücel Bodur, İş Hukuku, 6. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2021, s. 66; Yücel Bodur, s. 293. 20 “Perdenin kaldırılması müessesinde olduğu gibi hukuki dayanağı TMK m. 2 hükmünde öngörülen dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılmaması olan organik bağın tüzel kişilik perdesinin kaldırılması ile benzer yönleri bulunmasına rağmen farklı bir kavramdır. Şöyle ki; perdenin kaldırılması teorisi, şirket borçlarından do-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1