Türkiye Barolar Birliği Dergisi 173.Sayı

396 Organik Bağ İçerisindeki İşverenlerin İşyerlerinde ya da İşletmelerinde Toplu İş Sözleşmesi Yetkisinin Alınması Çalışmanın bu bölümünde toplu iş sözleşmesinin düzeyi ve türleri hakkında bilgi verildikten sonra, 6356 sayılı Kanun’un toplu iş sözleşmesinin yapılmasına ilişkin işçi sendikasının yetkisinin kesinleşmesi kısmına kadar olan hükümleri incelenecektir. Çalışma konusunun dışında kalan toplu görüşme ve toplu iş sözleşmesinin imzalanmasına ilişkin düzenlemelere değinilmeyecektir. A. Toplu İş Sözleşmesinin Düzeyi ve Türleri Toplu iş sözleşmesine esas birim, toplu iş sözleşmesinin düzeyini ifade etmekte olup, toplu iş sözleşmesine esas birimler, işkolu veya işyeri olarak karşımıza çıkmaktadır. 6356 sayılı Kanun’da işyeri düzeyinde toplu iş sözleşmesi kabul edilmiş olup; işyeri düzeyinde toplu iş sözleşmesi ise tek bir işyeri için yapılabileceği gibi birden çok işyerini kapsayacak şekilde de yapılabilir. Bu durum 6356 sayılı Kanun m. 34/1’de “Bir toplu iş sözleşmesi aynı işkolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabilir.” düzenlemesi ile açıklanmıştır.27 Aşağıda değineceğimiz işletme toplu iş sözleşmeleri de işyeri düzeyinde yapılan sözleşmelerdir.28 İşkolu esasına göre sendikalaşma ilkesinin bir sonucu olarak bir toplu iş sözleşmesinin, aynı işverene ait olsa dahi farklı işkollarındaki işyerlerini kapsaması mümkün değildir. Toplu iş sözleşmesinin kapsamındaki işyerlerinin aynı iş kolunda olması gerekir.29 6356 sayılı Kanun’da işyeri toplu iş sözleşmesi, işletme toplu iş sözleşmesi ve grup toplu iş sözleşmesi olmak üzere üç tür toplu iş sözleşmesine yer verilmiştir. Çalışma konusu bakımından önemli olan cılık, İstanbul, 2016, s. 312-313; Fevzi Şahlanan, Toplu İş Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020, s. 347; Talat Canbolat, 6356 sayılı Kanuna Göre Toplu İş Sözleşmesinin Düzeyi ve Türleri, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2013, s. 25 vd. 27 Şahlanan, s. 333; Narmanlıoğlu, s. 327-328; Melda Sur, İş Hukuku Toplu İlişkiler, Gözden Geçirilmiş ve Güncelleştirilmiş 10. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022, s. 290; Ömer Ekmekçi ve Esra Yiğit, Toplu İş Hukuku, Güncellenmiş 6. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2024, s. 344; Ayrıca bkz. Tuncay, Savaş Kutsal ve Bozkurt Gümrükçüoğlu, s. 235-236; Çelik, Caniklioğlu, Canbolat ve Özkaraca, s. 990; Ercan Akyiğit, Toplu İş Hukuku, Güncellenmiş 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021, s. 390; Başbuğ ve Yücel Bodur, s. 315; Canbolat, s. 103; Seracettin Göktaş, Türk Hukukunda Toplu İş Sözleşmesinin Kişi Bakımından Uygulama Alanı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023, s. 29 vd. 28 Şahlanan, s. 334; Çelik, Caniklioğlu, Canbolat ve Özkaraca, s. 994; Tuncay, Savaş Kutsal ve Bozkurt Gümrükçüoğlu, s. 236; Canbolat, s. 104; Göktaş, s. 51. 29 Çelik, Caniklioğlu, Canbolat ve Özkaraca, s. 990-991; Ekmekçi ve Yiğit, s. 345.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1