34 Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı Bağlamında “FETÖ/PDY Davaları” konudaki AYM kararı ile uyumsuz raporunun151 dikkate alınması, keza başvurucuların spesifik ve somut savları varsa bunların kararda görünür kılınması kanımızca önem taşımaktadır. Soruşturma dosyasındaki kısıtlama sorunu bağlamındaki standart içtihat şöyledir: “Anayasa Mahkemesi, soruşturma dosyasına erişimin kısıtlanması durumlarının kişilerin özgürlüklerinden mahrum bırakılmalarına karşı itirazda bulunma hakkı üzerindeki etkisini incelemiş ve soruşturma sürecinde, tutuklamaya konu suçlamalara ilişkin temel unsurların başvurucuya bildirilmiş olması durumunda bu şikâyetin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar vermiştir (Günay Dağ ve diğerleri, §§ 168-176; Hidayet Karaca, §§ 105107; Süleyman Bağrıyanık ve diğerleri, B. No: 2015/9756, 16/11/2016, §§ 248-257). Somut olay bakımından soruşturma dosyası incelendiğinde tutuklamaya konu suçlamalara ilişkin temel unsurların başvurucuya bildirildiği ve tutukluluk durumuna karşı itirazlarını sunma konusunda yeterli imkânın tanındığı anlaşıldığından anılan kararlardan ayrılmayı gerektirecek bir husus bulunmamaktadır.”152 Bu kararlarda da “temel unsurlar”ın neler olduğunun daha şeffaf hâle getirilmesi, kararların keyfî verilip verilmediğinin sınanabilmesi için önem taşımaktadır. AYM’nin standart gerekçesi, etraflı bir incelemeye olanak tanımamaktadır. Tutukluluğa itirazın kısa sürede karara bağlanmaması sorunu bağlamında standart içtihat şöyledir: “6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 48. maddesinin (2) numaralı fıkrasında açıkça dayanaktan yoksun başvuruların Mahkemece kabul edilemezliğine karar verilebileceği belirtilmiştir. Bu bağlamda başvurucunun ihlal iddialarını kanıtlayamadığı, temel haklara yönelik bir müdahalenin olmadığı veya müdahalenin meşru olduğu açık olan başvurular ile karmaşık veya zorlama şikâyetlerden ibaret başvurular açıkça dayanaktan yoksun kabul edilebilir (Hikmet Balabanoğlu, § 24). Başvurucu, tahliye talebinin geç incelendiği belirterek etkili itiraz hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüş ancak başvuru formunda ve eklerinde 151 “Sulh Ceza Hakimliklerinin Görev, Yetki ve İşleyişleri Hakkında Görüş”, Venedik Komisyonu, 13 Mart 2017, https://www.venice.coe.int/webforms/documents/ default.aspx?pdffile=CDL-AD(2017)004-tur (Erişim Tarihi: 06.01.2024) 152 R.Ü., § 45.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1