36 Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı Bağlamında “FETÖ/PDY Davaları” ettiğini söylemek imkân dâhilinde değildir. Zira böyle bir yorum anılan Kanun hükmünün lafzıyla açıkça bir çelişki içerecektir. Bir başka ifadeyle soruşturma veya kovuşturma sonucunda verilen karar dolayısıyla bu süreçlerde haklarında yakalama, gözaltı veya tutuklama tedbiri uygulanan kişilere otomatik olarak tazminat ödenmesi, bu tedbirlerin de otomatik olarak hukuka aykırı olduğu anlamına gelmemektedir. (…) (Bu durumda başvurucu hakkındaki gözaltı tedbirinin Anayasa’nın 19. maddesindeki esaslara uygun olup olmadığının Anayasa Mahkemesince değerlendirilmesi gerekmektedir.”154 Mahkeme bu bağlamda bir somut belirti olup olmadığını incelemekte, ardından tazminat yetersizliğinin ihlal bulduğu bağlam yönünden ek bir ihlal yarattığını söylemektedir. Bu, yerinde bir yaklaşımdır. İkincisi; AYM, tutmanın hukuki olmadığını tespit ettiği noktada -ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanıyor olmasına rağmen- kararı yeniden yargılama yapmak üzere derece mahkemeye göndermemektedir.155 AYM’ye göre derece Mahkemesi’nin yapacağı tek şey, AYM’nin benzer durumlarda verilmesine hükmettiği tazminat miktarını dikkate alarak ilk hükmettiği tazminat miktarından daha yüksek bir tazminata hükmetmekten ibarettir ve hâl böyleyken kararın gönderilmesinde hukuki yarar yoktur.156 Mahkeme bu durumda eksik kısmı kendisi manevi tazminata hükmederek tamamlamaktadır. Fakat bu miktarlarda da tam bir standardın olduğu söylenemez. Örneğin 3 gün gözaltında tutulan ve ardından kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilen bir başvuru için hükmedilen 500 TL manevi tazminata ek olarak AYM, 4 bin 500 TL manevi tazminata hükmetmiştir.157 Buna göre gün başına (5.000/3) tazminat miktarı 1.666 TL gibi bir bedel ortaya çıkmaktadır. Fakat bir başka olayda, 14 gün gözaltında tutulan ve adli kontrol şartıyla serbest bırakıldıktan bir süre kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilen başvurucuya 4 bin TL manevi tazminata ek olarak 154 Nigâr Demir Yüzlü, B. No: 2020/22032, 29/3/2023, § 36. 155 Bu konuda yakın zaman önce verilen bir kararda AYM “İhlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasının yeterli bir giderim sağlayacağı anlaşıldığından tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekir.” sonucuna ulaşmıştır. Bkz. O.P. [GK], B. No: 2020/22207, 17/5/2023, § 25. Bu kararda başvuru yollarının (CMK m. 141) tüketilmesi bağlamında önemli karşı oylar mevcuttur. 156 Nigâr Demir Yüzlü, § 59. 157 Ayşe Arslan, B. No: 2019/34517, 13/9/2022, § 31.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1