60 Kuvvetler Ayrılığından Kuvvetler Birliğine; Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi come inadequate in maintaining a balance of power and control in relation to the executive branch, have greatly diminished their capacity to ensure the preservation of freedoms as intended by the principle of separation of powers. Amidst the current circumstances, characterized by adverse implications for rights and freedoms, it is crucial to uphold the principle of separation of powers as a fundamental aspect for maintaining the ideal of the rule of law. In our study, we will first explain the theory of separation of powers. Next, we will focus on government systems that are based on this principle. Finally, we will examine the presidential government system in relation to the principle of separation of powers. Keywords: Separation of Powers, Presidential Government System, Turkish-Type Presidential System, Rights and Freedoms, Judicial Independence GİRİŞ Türkiye’de uzun yıllardır uygulanan parlamenter sistem, 16 Nisan 2017’de gerçekleşen referandum sonucunda, yerini “cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi” olarak adlandırılan1 yeni bir sisteme bırakmıştır. Başbakan ve bakanlar kurulunun yetkilerini cumhurbaşkanına bıraktığı ve yürütme erkinin diğer erkler karşısında çok güçlü tutulduğu yeni sistemde yasama ve yargı erki kontrol ve denge unsuru olma özelliklerini büyük ölçüde kaybetmiştir. Mevcut durumda cumhurbaşkanı, yasama yetkileri açısından 1876 yılındaki padişahla yakın derecede yetkilere, yürütme açısından ise padişahın sahip olduğu temel yetkilere sahip hale gelmiştir. Dolayısıyla 2017 Anayasa değişikliği ile neredeyse 1876’da padişahın sahip olduğu yetkilere dönüş sağlanmıştır.2 Nitekim Kemal GÖZLER bu yeni sistemi; “kuvvetlerin cumhurbaşkanında birleşmesi esasına dayalı bir kuvvetler birliği hükûmet sistemi” olarak adlandırmaktadır.3 Klasik tasnife göre kuvvetler ayrılığını esas alan sistemler; başanlık sistemi ve parlamenter sistem iken kuvvetler birliği sistemleri ise; 1 Bu şekildeki adlandırma 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un genel gerekçesinde yer almaktadır, https:// www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem26/yil01/ss560.pdf, erişim tarihi: 25.12.2023. 2 Özhan Demirkol/M. Balkan Demirdal, “1876’dan 2017’ye Devlet Başkanlarının Anayasal Güçleri”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara 2022, C. 26, S. 2, s. 441-477. 3 Kemal Gözler, “Elveda Kuvvetler Ayrılığı, Elveda Anayasa: 10 Aralık 2016 Tarihli Anayasa Değişikliği Teklifi Hakkında Bir Eleştiri”, Ankara Barosu Dergisi, Ankara 2016, C. 74, S. 4, s.25-36.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1