64 Kuvvetler Ayrılığından Kuvvetler Birliğine; Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi de bahseder; “mesleki liyakat (professional competence)”. Demokratik yasalar, mahkemeler ve bürokrasi; tarafsız bir biçimde uygulamadıkları sürece bunlar tamamen sembolik olarak kalacaktır.21 II. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESINI GÜVENCE ALTINA ALMAYI AMAÇLAYAN MODELLER Yasama ve yürütme arasındaki ilişkiye göre yapılan tasnif farklı hükümet sistemlerini karşımıza çıkarmaktadır. Hükümet sistemleri; kuvvetler birliği ve kuvvetler ayrılığı sistemleri olarak ikiye ayrılır. Kuvvetler birliği sistemleri kuvvetlerin yürütmede ve yasamada birleşmesine göre ikiye ayrılır; kuvvetlerin yürütmede birleştiği sistemler diktatörlük veya mutlak monarşi, yasamada birleştiği sistem ise meclis hükümeti sistemidir. Kuvvetler ayrılığı sistemleri ise kendi içinde sert ve yumuşak olmak üzere ikiye ayrılır. Kuvvetler arasında sert bir ayrılık varsa başkanlık sistemi, yumuşak bir ayrılık varsa parlamenter sistem karşımıza çıkar.22 a. Kuvvetlerin Yumuşak Ayrılığı; Parlamenter Sistem Parlamenter sistem bir çeşit temsili rejimdir ve kuvvetler ayrılığı ilkesinden hareket eder. Kuvvetler arasındaki bu ayrım gayet yumuşaktır ve bu sayede organlar birbiriyle sıkı bir ilişki içindedir. Ancak bu sıkı ilişki organların tek bir merkezde birleşmesi anlamına gelmez, tam tersine organlar arasında hukuki bir eşitlik ve güç bakımından denge hedeflenir.23 Parlamenter sistem için “yumuşak ayrım” tabirinin kullanılması, yürütmenin yasamadan doğması ve bu organların birbiriyle iş birliği içinde olmasının yanında başkanlık sisteminde olduğu kadar sert bir ayrımın söz konusu olmamasıdır. Tarihsel açıdan en istikrarlı ve güçlü hegemonik parlamenter rejim Birleşik Krallık anayasal sistemidir.24 Parlamenter sistem başkanlık sistemi gibi önceden düşünülerek tasar21 Bruce Ackerman, “The New Separation of Power”, Harvard Law Review, Cambridge 2000, C. 113, S. 3, s. 633-729. 22 Gözler, 2014, s. 223. 23 Başgil, s. 339. 24 Akasya Kansu Karadağ, Güçler Ayrılığı ve Hegemonya: Kurumsal Bir Tartışma, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi SBE, Ankara 2020, s. 179.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1