78 Kuvvetler Ayrılığından Kuvvetler Birliğine; Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Nitekim Anayasamızın 104 ve devamı maddeleri incelendiğinde; üst kademe kamu yöneticilerinin atanmasına ilişkin usul ve esaslar; bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ve teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması; Devlet Denetleme Kurulu’nun işleyişi, üyelerinin görev süresi ve diğer özlük işleri; Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği’nin teşkilatı ve görevleri; kamu tüzel kişiliği kurulması cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenebilmektedir. Ancak Anayasa’nın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ve dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevleri cumhurbaşkanlığı kararnamesi kapsamı dışında tutulmuştur. Anayasa’da münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda ve kanunda açıkça düzenlenen konularda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacaktır. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümlerinin uygulanacaktır. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma yetkisi, parlamenter sistemlerde bakanlar kuruluna verilen kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisinden çok daha geniştir. Çünkü; kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi meclisin kabul edeceği ve konu, amaç ve süre gibi unsurlar açısından sınırlandırılmış bir yetki kanununa dayanmakta, sonrasında ise meclisin kanun hükmünde kararnameyi onay yoluyla denetlemesini içermektedir. Halbuki cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde TBMM’nin denetim olanakları tamamen ortadan kalkmıştır.71 Anayasa’da kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamazken, cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleneceği belirtilen konularda meclisin kanun yapabilmesi; meclisin cumhurbaşkanına tanınan zorlaştırıcı veto yetkisini aşacak bir çoğunluğu elde etmesi ile mümkün olacaktır. Meclis çoğunluğu ile cumhurbaşkanının aynı siyasi görüşe mensup olacağı ihtimaline göre kurgulandığı anlaşılan bu sistemde, aksi ihtimal söz konusu olduğunda, uzlaşma ve siyasi krizleri giderici mekanizmaların öngörülmediği görülmektedir.72 Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin Anayasa’ya uygunluk denetimi konusunda Anayasa Mahkemesi yetkilidir. Ancak, meclis 71 Esen, 45-73. 72 M. Artuk Ardıçoğlu, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Barosu Dergisi, Ankara 2017, C. 75, S. 3, s. 19-51.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1