79 TBB Dergisi 2024 (173) Muhammed BIÇAKÇIGİL denetiminin kabul edilmemiş olması ve denetimin belli bir süreye bağlanmamış olması bu yetkinin ölçüsüz biçimde kullanmasını kolaylaştırmaktadır. Meclis çoğunluğunun cumhurbaşkanını desteklemediği durumlarda cumhurbaşkanı meclisle iş birliği ve uzlaşma yoluna gitmek istemezse, parlamentonun muhalefetini aşmak amacıyla cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle ülkeyi yönetmeye girişebileceği gibi; meclis çoğunluğunun cumhurbaşkanını desteklediği durumlarda da cumhurbaşkanının işlemlerine karşı herhangi bir yasama denetimi olmadığından cumhurbaşkanının kararnamelerle ülkeyi yönetmesi mümkün olabilecektir. Kuvvetler ayrılığı bakımından değerlendirmek gerekirse; yasama organının denge unsuru olmadığı ve yargı organının denetiminin de sınırlı kaldığı bu durum, sistemi “hiper başkanlık” haline dönüştürmüştür.73 4. Bütçe Kanunu Anayasa’nın 161’inci maddesine göre; “bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, geçici bütçe kanunu çıkarılır. Geçici bütçe kanununun da çıkarılamaması durumunda, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanır.” Bütçe konusu, başkanlık sisteminde olsun, parlamenter sistemde olsun, yasama organının yürütme organını denetlemesi için kullanılan en önemli anayasal araçlardan birisidir. Getirilen düzenlemeyle cumhurbaşkanı meclis onayı olmaksızın harcama yapabilecektir. Bu düzenlemeyle TBMM’nin en önemli denetim yetkilerinden birisi etkisiz hale getirilmiştir. Teklifin cumhurbaşkanı kaynaklı olması da sert kuvvetler ayrılığının olduğu başkanlık sistemi ile bağdaşmamaktadır.74 Halbuki bütçe üzerindeki kontrol yetkisi, tarihsel olarak parlamentoculuğun ortaya çıkışındaki en önemli dinamiklerden biridir. Devlet bütçesinin meclis denetime açık olması, halkın kamu kaynakları üzerindeki demokratik kontrolünün önemli bir aracıdır. Bütçe üzerindeki meclis denetiminin zayıflatılması; hem kamu malî disiplini yönünden muhtemel birçok sakınca barındırmakta, hem de çağdaş demokrasi 73 Esen, s. 45-73. 74 Esen, s. 45-73.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1