80 Kuvvetler Ayrılığından Kuvvetler Birliğine; Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi teorisi açısından açıklanması son derece güç bir manzara ortaya koymaktadır.75 5. Olağanüstü Yönetim Usulleri Anayasa’nın 119’uncu maddesine göre: “Cumhurbaşkanı; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddî şekilde bozulması, tabiî afet veya tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya çıkması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir.” Sayılan dokuz halden biri bulunduğunda cumhurbaşkanı olağanüstü hâl ilan edebilecektir. Niteliği ve alınması gereken tedbirler itibariyle birbirinden çok farklı nedenler bir arada olağanüstü hâl ilan sebebi olarak sayılmıştır. Halbuki eski düzenlemede olduğu gibi niteliği gereği daha hafif veya daha ağır önlemler alınması gereken nedenlerin, her yönetim usulünde yürütme organının yetki alanının ve hangi temel hak ve özgürlüklerin nasıl sınırlanacağına ilişkin kriterlerin ayrı ayrı belirlenmesi gerekirdi. Bu sebeple mevcut düzenlemeyle cumhurbaşkanının yetkilerini ölçüsüz biçimde kullanması ihtimali gündeme gelmektedir.76 Düzenlemede olağanüstü halin en fazla kaç kez uzatılabileceği konusunda bir sınırlama bulunmamaktadır. Dolayısıyla TBMM çoğunluğunun desteğini bulan bir cumhurbaşkanının ülkeyi bu görevde bulunduğu süre boyunca sürekli olağanüstü halle yönetebilmesi olanaklı hale gelmektedir. Cumhurbaşkanının TBMM’yi fesih ve olağanüstü hâl kararnamesi çıkarma yetkileri birlikte düşünüldüğünde, mevcut düzenleme ülkeyi yıllarca tek kişinin olağanüstü hâl altında yönetmesine imkân verecek niteliktedir.77 Olağanüstü dönemde çıkarılacak cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin aynı gün TBMM onayına sunulma zorunluluğu ve TBMM’de 75 Gönenç/Kontacı, s. 53-79. 76 Esen, s. 45-73. 77 Esen, s. 45-73.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1