85 TBB Dergisi 2024 (173) Muhammed BIÇAKÇIGİL me organlarından bağımsızlığı şu şekilde anlatılır: “Hâkim, yasama ve yürütme organlarıyla uygunsuz bağlantılardan ve bu organların etkisinden bağımsız olmalı ve ayrıca makul bir şekilde gözlemlendiğinde de bunlardan bağımsız görünmelidir.”94 Bu ilkeler 2006 yılında Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından 315 sayılı karar ile benimsenmiştir.95 2017 Anayasal değişikliği ile askeri yargı kaldırılmış, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK), AYM, Yargıtay ve Danıştay yapısal anlamda ve üyelerinin seçimi konusunda önemli değişikliklere uğramıştır. Bu değişikliklere genel olarak bakıldığında yargı organının oluşumunda cumhurbaşkanının başat aktör olduğu görülmektedir. Bu durum yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkeleri ile bağdaşmamaktadır.96 Konuyla ilgili olarak HSK, AYM, Yargıtay ve Danıştay’ı ayrı ayrı ele almak gerekecektir. 1. Hakimler ve Savcılar Kurulu Anayasa’nın 159’uncu maddesinde düzenlenen HSK, ülkede görevli adlî ve idarî yargı hâkim ve savcıları üzerinde; mesleğe kabul, atama, nakletme, geçici yetki verme, yükseltme, birinci sınıfa ayırma, disiplin cezası verme, meslekten çıkarma, Yargıtay ve Danıştay’a üye seçme gibi çok önemli yetkilere sahiptir. 13 üyeden oluşan HSK’nın 4 üyesini cumhurbaşkanı, 7 üyesini TBMM; belirli niteliklere sahip hâkim, savcı, akademisyen ve avukatlar arasından seçmektedir. Seçilen üyeler 4 yıl süreyle görev yapar. Kurulun başkanı adalet bakanıdır ve adalet bakanlığı müsteşarı da kurulun tabi üyesidir. 2017 Anayasa değişikliği sonrasında HSK yargı bağımsızlığı ve hakimlik teminatı bakımından bugüne kadarki en olumsuz yapı olmuştur.97 Oluşum ve işleyişinde cumhurbaşkanının etkisini sürdürdüğü açıktır.98 94 Https://www.hsk.gov.tr/Eklentiler/Dosyalar/4a92e0cc-e94b-4912-aaf95dfc5b885e98.pdf, erişim tarihi: 27.12.2023. 95 Https://www.hsk.gov.tr/yargi-etigi, erişim tarihi: 27.12.2023. 96 Kanadoğlu/Duygun, s. 353. 97 Yüzbaşıoğlu, s. 109. 98 Esen, s. 45-73.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1