3 TBB Dergisi 2024 (174) Burak TAŞ İçtihatları birleştirme kararlarının Türk hukukunda Danıştay, Sayıştay ve Yargıtay kapsamında uygulaması vardır. Çalışmamızın kapsamını sınırlamak noktasında sadece Yargıtay bakımından ve ceza hukukunu ilgilendiren boyutu noktasında konu araştırılmıştır. Doktrinde bu konu ile ilgili kapsamlı bir çalışmanın söz konusu olmaması gerçekliği karşısında hem ceza hukuku literatürü azami ölçüde tüketilmeye çalışılmış hem de idare hukuku ve diğer disiplin doktrininden faydalanılmıştır. I. İÇTİHATLARI BİRLEŞTİRME KARARLARININ TANIMI VE GENEL BİLGİLER Türk Hukuk sisteminde yüksek mahkemelerin temel işlevi hukuk kurallarının ülke çapında aynı ve eşit bir biçimde uygulanmasını sağlamaktır.1 İlk derece mahkemeleri tarafından verilen kararlara karşı kanunlarda öngörülen kanun yolu işletilmek suretiyle bu kararların denetimi gerçekleşir ve bu denetim sonucunda somut olayda uygulanması gereken hukuk kuralları belirlenmiş olur.2 Fakat bu yolla mahkemelerin verdiği kararlar arası çelişkilerin yanı sıra yüksek mahkemelerin daireleri arasında benzer uyuşmazlıklar kapsamında birbiriyle çelişen kararlar söz konusu olabilir.3 Birbiriyle çelişen bu kararlarda tutarlılığın sağlanmasının yegane yolu ise bu içtihatların birleştirilmesidir. Nitekim, mahkemelerin benzer olaylar hakkında verdikleri kararlar arasında çelişki olmaması, kanun önünde eşitlik ilkesi (T.C. Anayasası m. 10) ve genel olarak adaletin bir gereğidir.4 Bu nedenlerle, 1 Tankut Centel, “İş ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararlarının Uygulamadaki Yönlendirici Etkiler”, Yargıtay Dergisi, Ankara 1989, C.15, S.1, s. 361; Necip Bilge, “Yargısal İçtihatların Bağlayıcı Etkileri ve İçtihadı Birleştirme Kararları” (A. Recai Seçkin’e Armağan), Ankara 1974, s. 278; Aynı yönde Hakan Pekcanıtez, “Yargıtay Yönünden Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara, 2019, C.32, S.144, s. 366-387. 2 Ahmet Hulusi Akkaş, Ceza Muhakemesi Bağlamında Yargı Mercileri Kararlarının Birbirleri Üzerindeki Etkisi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016, s. 170; Centel, s. 361. 3 Akkaş, s. 171. 4 Centel, s. 361; “AİHM, bu bağlamda mahkemelerin uygulamalarında tutarlılığın ve içtihatlarında yeknesaklığın sağlanması için mekanizmalar oluşturulmasının önemini birçok defa hatırlatmış; yargı sistemlerini birbirine zıt kararlar verilmesini önleyecek şekilde yapılandırmanın devletlerin sorumluluğunda olduğunu ifade etmiştir. Ne var ki bu ilkelerin AİHM’in incelemek durumunda kaldığı çelişen
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1