132 İdarenin Sorumluluğunda Yansıma Zarar Fiilin doğrudan sonucu olmayıp da zarar doğuran fiilin doğrudan sonucuna bağlı meydana gelen zararlar, bir diğer ifade ile birbirini takip eden zararlar ise dolaylı zarar olarak kabul edilmelidir.16 Bu kapsamda dolaylı zarar, fiilin neden olduğu asıl zarara bağlı olarak ortaya çıkan, bu zarara eklenen bir sebeple ortaya çıkan zararlar olarak ifade edilebilir. Örneğin (A)’nın (B)’nin kamyonunu yakması halinde kamyonun değerinde meydana gelen azalma (B)’nin doğrudan zararını, kamyonun taşıyacağı yükleri taşıyamaması nedeniyle ortaya çıkan zararlar ise (B)’nin uğradığı dolaylı zararları oluşturmaktadır.17 Doğrudan zararda, zarar ile fiil arasındaki illiyet bağı açıkça görülebilirken; dolaylı zararda uygun nedensellik bağının ayrıca araştırılması gerekir.18 Dolayısıyla ortaya çıkan dolaylı zararların tamamından failin sorumlu tutulması söz konusu olmaz. İdare hukuku boyutuyla konu ele alınacak olursa, idarenin eylem ve işlemleri nedeniyle sorumluluğunun söz konusu olabilmesi için de illiyet bağının doğrudan olması gerekmektedir.19 Zarar ile zararı doğuran davranış arasında doğrudan doğruya bir ilişki bulunmalıdır.20 Başka bir deyişle, idarenin fiili, oluşan zararın doğrudan nedeni olmalıdır.21 Bu kapsamda idare, kural olarak ancak doğrudan zararlardan 16 Aydos, s. 90. Bununla birlikte asıl zararı takip eden veya eşlik eden zararların aslında ilk ihlal fiili ile uygun illiyet bağı içinde olduğundan bahisle dolaylı zarar değil doğrudan zarar olarak da değerlendirilebileceği yönünde bkz. Eren, s. 553554. 17 Oğuzman/Öz, s. 43. 18 Oğuzman/Öz, s. 43; Sermet Akman/ Haluk Burcuoğlu/Atilla Altop, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Filiz Kitabevi, İstanbul 1993, s. 565. 19 “İdarenin zararı tazmin borcunun doğabilmesi için zarar ile idarenin işlem veya eylemi arasında doğrudan doğruya bir neden sonuç ilişkisi bulunmalıdır.” Atay, s. 354. 20 Atay/Odabaşı, s. 205; Şeref Gözübüyük, Yönetsel Yargı, Turhan Kitabevi, 32. baskı, Ankara 2012, s. 318. 21 Ramazan Çağlayan, İdari Yargılama Hukuku, Seçkin, 9. baskı, Ankara Eylül 2017, s. 690. Örneğin Fransız Danıştayı asfaltlama çalışmaları nedeniyle idarece yeterli önlem alınmayarak, sinema salonuna giden ve çalışmanın yapıldığı yoldan geçen yayaların ayakkabılarının kirlenmesi neticesinde sinema salonu zeminin kirlenmesi örneğinde sinema salonu sahiplerinin uğradığı zararların, yapılan bayındırlık çalışmalarının dolaysız bir sonucu olduğu kabul edilmiştir. C.E. 7 mars 1969, Nakleden; Fransa ve İngiltere’de İdarenin Sorumluluğu (Çev. Turgut Candan), Danıştay Yayın Bürosu Yayınları No: 39, Başbakanlık Basımevi, Ankara 1984, s. 62-63.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1