167 TBB Dergisi 2024 (174) Abdullah ARIKAN güncel emlak vergisi uygulamasında yükümlülerin yalnızca EVK’nın 33. maddesinde sayılan ve vergi değerinde değişikliğe yol açabilecek bir kısım durumların vuku bulması üzerine19 ilgili belediyeye bildirimde bulunmaları gerekmektedir. Bunun haricinde şekli bir ödevleri bulunmayıp, sadece verginin ödenmesi20 sırasında sürece dahil olmaktadırlar.21 4751 sayılı Kanun ile gerçekleştirilen değişiklikler akabinde emlak vergisi matrahını yine emlakin vergi değeri oluşturmaktadır (EVK m. 7, 17). Fakat bu değerin hesaplanmasında rayiç bedel yerine çeşitli bakanlık ve takdir komisyonlarınca takdir ve tespit edilen bedeller baz alınmaktadır.22 Araziler açısından yaklaşıldığında vergi matrahının saptanmasındaki takdirin, dört yılda bir takdir komisyonlarınca gerçekleştirilen asgari ölçüde birim değerlerine ilişkin olduğu görülmektedir. Bu takdirlerde arsalar için fiziki konum yani arsanın bulunduğu sokak, cadde, mahalle ya da bölge, araziler açısından ise arazinin cinsi yani sulak, taban ya da kıraç olup olmadığı dikkate alınmaktadır. Takdir edilen birim değer ile arazi ya da arsanın yüzölçümü çarpılarak vergi değerine ulaşılmaktadır. Binalarda ise vergi değerinin tespitinde hem dört yılda bir Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca ortaklaşa tespit edilen bina metrekare normal inşaat maliyet bedeli hem de müstakil binaya ait ya da kat mülkiyeti kurulmuş olması 19 Bunlar ilgili düzenlemede sekiz bent halinde sayılmış bulunmaktadır. Örneğin yeni bir bina inşa edilmesi, bir binanın kısmen ya da tamamen harap olması veya kullanım tarzının değiştirilmesi, arazinin hal ve heyetinde değişiklik olması ya da parsellenerek arsaya dönüştürülmesi, bir bina veya arazinin taksim ya da ifraz edilmesi bildirimi gereken hususlardandır. 20 EVK’nın 30. maddesi uyarınca emlak vergisi iki eşit taksitte ödenebilmekte olup, ilk taksitin Mart, Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci taksitin ise Kasım ayında ödenmesi gerekmektedir. 21 Özkök Çubukçu, Vergi Değeri, s. 16. 22 Hacıköylü, s. 38-39; Kabakçı Karadeniz, s. 44-45; Torun, s. 21; Emlak vergisi matrahı halihazırda EVK ve EVK’nın 31. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak ihdas olunan Tüzük hükümleri doğrultusunda hesaplanmaktadır. Fakat belirtmek gerekir ki, mevzu bahis Tüzük 1972 yılında yayımlanmıştır. Dolayısıyla Tüzüğün yayımlanma tarihindeki EVK hükümleri ile özellikle 4751 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler sonrası EVK hükümleri arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bunun bir neticesi olarak da ilgili Tüzük hükümlerinden EVK’ya uygunluğu ölçüsünde yararlanılabilmektedir. Bkz. Özkök Çubukçu, Vergi Değeri, s. 141.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1