193 TBB Dergisi 2024 (174) Abdullah ARIKAN Peki takdir komisyonu kararları üzerine belediyelerce hesaplanan emlak vergisi esas alınarak gerçekleştirilecek tarh işlemleri ne zamandan itibaren dava konusu yapılabilir? Öncelikle ifade etmek gerekir ki, mezkûr işlemler kesin ve yürütülmesi gereken idari işlem mahiyetinde oldukları gibi beyana da dayanmamaktadır. Başka bir deyişle, yükümlülerin kendi beyanlarına karşı dava açamayacakları hükmü (VUK m. 378/2) burada geçerlilik taşımaz.96 Bundan ötürüdür ki ilgili tarh işlemlerinin dava konusu yapılabilmesinin önünde bir engel bulunmamaktadır. Fakat buradaki tarhiyat esas itibariyle VUK’un 20. maddesinde tanımlanan tarh işlemi kimliğini taşımakta ise de VUK’un 25 ila mükerrer 30. maddeleri arasında düzenlenen tarh yöntemlerinden belli noktalarda farklılıklar taşımaktadır. Bu durum esasen emlak vergisinin yapı ve işleyişinden kaynaklanmaktadır. Benzer bir durum EVK’nın 33. maddesinde sayılan sebeplerin mevcudiyeti halinde yükümlü tarafından yapılacak bildirim üzerine gerçekleştirilecek tarhiyatlar açısından da geçerlilik taşımaktadır.97 Dolayısıyla ilgili tarhiyatlara karşı açılacak davalarda dava açma süresi açısından yapılacak değerlendirmeler re’sen, ikmalen tarhiyat ya da verginin idarece tarhındaki işleyişten farklılık taşımaktadır. Buraya kadar sözü edilen üç farklı ihtimal bakımından dava açma süresinin başlangıcı noktasında Danıştayca ikili bir ayrım yapılmaktadır. Zira EVK’nın 11. ve 21. maddelerinin 2. fıkralarında, dört yılda bir yapılan takdirlerin ardından gerçekleştirilecek tarhiyatlar ile yükümlünün bildirimi üzerine tesis edilecek tarh işlemleri noktasında tarhla birlikte tahakkukun da vuku bulacağı ve bu durumdan yükümlünün yazıyla haberdar edileceği98 hüküm altına alınmıştır.99 Fakat takdirin rekeceğinden...” Bkz. Danıştay VDDK, T. 14.12.2016, E. 2016/1008, K. 2016/1261, https://lib.kazanci.com.tr/, (E. T.: 10.02.2024). Candan, Emlak, https://turgutcandan.com/, (E25.12.2023); Mutlu Kağıtçıoğlu, “IV. Vergi Hukuku Konferansı III. Oturum Soru Cevap Kısmındaki Konuşması”, IV. Vergi Hukuku Konferansı (Genç Hukukçular/Yeni Yaklaşımlar), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2016, s. 217; Dava açma süresinin başlangıcı noktasında son ilan tarihini takip eden günün esas alınması gerektiği yönünde bkz. Gök, s. 209; Aşçı Akıncı, Dava, s. 41. 96 Candan, Emlak, https://turgutcandan.com/, (E. T.: 25.12.2023). 97 Erdoğan, s. 21; Değinilen tarhiyatın beyan usulünün kaldırılmasından sonra kendine özgü bir şekle büründüğü görüşü için bkz. Gök, s. 179. 98 Danıştaya göre, bu hüküm “…mükellef adına tarh edilen emlak vergisinin ödenmesinden önce mükellef tarafından öğrenilmesinin sağlanması amacıyla getirilmiş bir düzenlemedir.” Bkz. Danıştay VDDK, T. 13.11.2019, E. 2019/262, K. 2019/917, https://lib.kazanci.com.tr/, (E. T.: 10.02.2024). 99 “Bu suretle tarh olunan vergiler, tarh edilen tarihte tahakkuk etmiş sayılır ve mükellefe bir yazı ile bildirilir.”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1