11 TBB Dergisi 2024 (174) Burak TAŞ Anayasa Mahkemesi; bir kararında, içtihatları birleştirme kararının, belli bir olay için yeni bir hukuk kuralı koymak gereğiyle değil ancak ve ancak belli bir olaya uygulanacak kanunun veya objektif nitelikte olan diğer hukuk kurallarından hangisinin, hangi anlamda uygulanacağını saptamak için verileceğini belirtmiştir.35 AYM bu yolla ilke kararı niteliğindeki içtihatları birleştirme kararlarının yeni bir hukuk kuralı koyma özelliğine sahip olmadığını kabul etmektedir.36 Ancak Yargıtay ise bir konunun içtihatları birleştirme kararıyla aydınlanması, fiilen, o konuda yeni bir kanun çıkarılması anlamına geldiğini savunmaktadır.37 Böylece Yargıtay içtihatları birleştirme kararlarının uygulamada yeni bir hukuk kuralı yaratma özelliğine sahip olduğunu benimsemektedir.38 Doktrinde bir görüş içtihatları birleştirme kararlarının uygulamada yeni bir hukuk kuralı niteliğini taşımadıklarını ve bunların misyonunun mevcut uygulamaları bir esasta toplamaktan ibaret olduğunu savunmaktadır.39 Bu görüşe göre içtihatları birleştirme kararları, verildikleri tarihten sonra kanun koyucuyu etkileyebilmektedir ve kanun koyucu da önceden verilmiş içtihatları birleştirme kararlarından esinlenerek bunları kanunlaştırabilir. Kanaatimizce bu kararların yeni bir hukuk kuralı niteliğinde olmadığı görüşü yerinde olmasa da kanun koyucu gerçekten İBK’dan esinlenebilir. Şöyle ki Cumhuriyet savcısının, fiilin önödeme kapsamında olduğunu ihmal edip iddianame düzenlemesi ve iddianamede gösterilen suçun vasfının duruşmada değişerek fiilin önödeme kapsamına girdiğinin anlaşılması durumunda mevzuatta herhangi bir düzenleme bulunmamaktaydı. Bu iki hal, 11.4.1983 tarihli, 2/2 sayılı İBK ile düzenlenmişti. 5237 sayılı TCK’da bu iki hale yer verilmiş, söz konusu İBK’dan esinlenilmişti.40 35 AYMK., 1969/38E., 1969/34K., 12.6.1969T. Karar için bkz. Centel, s. 362; Bu kararın doğru olduğunu savunan görüş için bkz. Baytaz, s. 191. 36 Centel, s. 362. 37 YHGK., 1963/4-71E., 1963/21K., 20.2.1963T. Centel, s. 362. 38 Centel, s. 362. 39 Centel, s. 363; Benzer yönde bkz. Şerife Yıldız Akgül, “İçtihadı Birleştirme Kurumu ve İptal Kararı Üzerine Fiili Çalışmaya Bağlı Döner Sermaye Ek Ödemelerinin Davacıya Ödenmesi Gerektiğine İlişkin Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 2013/2 Esas ve 2018/2 sayılı Kararı Üzerine Değerlendirme”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Eskişehir 2020, C.6, S.1, s. 47. 40 Mehmet Emin Artuk/Ahmet Gökcen/Mehmet Emin Alşahin/Kerim Çakır, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, 14. Baskı, Ankara, 2020, s. 881.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1