230 Arabuluculuk İlk Toplantısına Geçerli Mazeret Göstermeksizin Katılmamanın Yaptırımı Arabuluculuk ilk toplantısına katılmamanın yaptırımına benzer bir düzenle HMK m. 327’de yer almaktadır. Söz konusu hükme göre, “gereksiz yere davanın uzamasına veya gider yapılmasına sebebiyet vermiş olan taraf, davada lehine karar verilmiş olsa bile, karar ve ilâm harcı dışında kalan yargılama giderlerinin tamamını veya bir kısmını ödemeye mahkûm edilebilir”. Görüldüğü üzere, davada haklı çıkan taraf davanın gereksiz yere uzamasına sebebiyet vermişse yargılama giderlerini ödemek durumunda kalabilir. HMK m. 327/1 uyarınca yaptırımın uygulanıp uygulanmayacağına karar verme hususunda mahkemeye takdir yetkisi tanınmıştır.11 Bu nedenle, mahkeme ilgili tarafın yargılama giderlerinden sorumlu olmayacağına da hükmedebilir. Buna karşılık, arabuluculuk ilk toplantısına geçerli mazeret göstermeksizin katılmayan tarafın yargılama giderlerinden sorumlu olacağına ilişkin yaptırımın uygulanması hususunda mahkemeye takdir yetkisi tanınmamıştır.12 İş Mahkemeleri Kanunu’nda geçerli bir mazeretten bahsedilmekle birlikte, bir mazeretin ne zaman geçerli sayılacağı açıklanmamıştır. Bu bağlamda “geçerli mazeret” kavramına yüklenecek anlam önem kazanmaktır. Geçerli mazeretin, dar yorumlanması, ilk toplantıya katılmayan tarafın ölçülülük ilkesine aykırı şekilde ağır bir yaptırıma maruz kalmasına, geniş yorumlanması ise, arabuluculuktan beklenen faydanın elde edilememesine sebebiyet verebilir.13 Anayasa Mahkemesi bir kararında, geçerli bir mazeret kavramının genel bir ifade olmakla birlikte belirsiz ve öngörülemez olmadığını, bu kavramdan, ilgili tarafın arabuluculuk toplantısına katılmasına engel teşkil eden, her somut duruma göre değişiklik gösterebilecek nitelikteki mücbir sebeplerin ve beklenmedik durumların anlaşılması gerektiğini ifade etmiştir.14 Kanaatimizce geçerli mazeret, tarafın arabuluculuk ilk toplantısına katılmasını engelleyen veya güçleştiren durumlardır. Geçerli mazeret, her somut duruma göre ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Zira hangi sebeplerin geçerli mazeret sayılacağının katalog şeklinde önce11 Seda Özmumcu, “Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk Sistemine Genel Bir Bakış”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXXIV, S. 2, 2016, s. 835; Namlı, İlişki, s. 1312. 12 Özmumcu, s. 835; Namlı, İlişki, s. 1312. 13 Namlı, İlişki, s. 1313-1314. 14 AYM, T. 14.03.2024, E. 2023/160, K. 2024/77, RG. 18.04.2024, S. 32521.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1