245 TBB Dergisi 2024 (174) Mesut KÖKSOY zorunlu olması anlamına gelir.78 Daha az sınırlayıcı müdahale ile aynı veya daha iyi bir sonuca ulaşılabiliyorsa kullanılan araç gerekli değildir.79 Diğer bir ifade ile, bireylere daha az yükümlülük getirilerek aynı amaca ulaşma imkânı varsa kullanılan araç gereksizdir.80 Dava şartı arabuluculukta tarafların kendi iradeleriyle uzlaşarak uyuşmazlığı sona erdirmeleri, uzlaşma kültürünün yaygınlaştırılması ve sosyal barışın sağlanması,81 toplumsal farkındalığın artırılması amaçlanmaktadır.82 Arabuluculuğun sadece ihtiyari olması hâlinde tarafların bu yola yeteri sayıda başvuru yapmadığı ve doğrudan dava açma yolunu tercih ettiği görülmektedir.83 Bu durum dava şartı arabuluculuğun ortaya çıkmasında önemli bir neden teşkil etmiştir.84 Dava şartı arabuluculuğa ilişkin düzenlemeler mahkemeye erişim hakkını sınırlamakla birlikte meşru bir amacın gerçekleşmesine hizmet etmektedir.85 Arabuluculuğun sadece ihtiyari bir yöntem olarak uygulanması hâlinde, taraflar, bunun bir zayıflık göstergesi olduğu düşüncesiyle, arabuluculuk yoluna başvurmakta ve sürece katılmakta çekimser davranabilir.86 Arabuluculuktan beklenen faydanın elde edilebilmesi için tarafların sürece katılmaya istekli olması gerekir. Taraflardan birinin veya her ikisinin istekli olmaması hâlinde arabuluculuğun başarıya 78 AYM, T. 14.03.2024, E. 2023/160, K. 2024/77, RG. 18.04.2024, S. 32521; Oğurlu, s. 507. 79 Gentz, s. 1603; Oğurlu, s. 507; Köküsarı, Değişiklikler, s. 178; Metin, s. 11. 80 Metin, s. 11; Değirmenci, s. 60. 81 Bahadır, s. 155; Mustafa Özbek, “Anayasal Hak ve Hürriyetler ile Yargılamaya Hâkim Olan İlkeler Işığında Arabuluculuk”, Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukukçuları Toplantısı-IX, 15-16 Ekim 2010, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2012, s. 117; Doğan Yenisey, s. 169; Orhan Dür, Arabuluculuk Faaliyeti ve Arabulucuların Hak ve Yükümlülükleri, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018, s. 29. 82 Cafer Eminoğlu/Ersin Erdoğan, Ticari Uyuşmazlıklarda İhtiyari ve Dava Şartı (Zorunlu) Arabuluculuk, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020, s. 124; Bahadır, s. 155; Erdoğan, s. 1232; Elif Kısmet Kekeç, Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014, s. 72; Sedat Kaya, “7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu Çerçevesinde Bireysel İş Uyuşmazlıklarında Zorunlu Arabuluculuk”, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXII, S. 1-2, 2018, s. 229. 83 Bahadır, s. 155-156. 84 Bahadır, s. 156. 85 Bahadır, s. 156. 86 Campbell, s. 89-90; Reuben, s. 13; Özmumcu, s. 825; Erdoğan, s. 1233; Ildır, s. 91.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1