248 Arabuluculuk İlk Toplantısına Geçerli Mazeret Göstermeksizin Katılmamanın Yaptırımı 3. Orantılılık Ölçülülük ilkesinin diğer bir alt unsuru orantılılıktır. Orantılılık, sınırlama ile amaç arasında makul bir dengenin gözetilmesi anlamına gelir.97 Sınırlamanın elverişli ve gerekli olduğu tespiti yapıldıktan sonra orantılı olup olmadığı denetlenir. Şayet sınırlama elverişli veya gerekli değilse, orantılı olup olmadığının denetlenmesi gerekmez. Orantılılık, araç ile amaç arasında bir ölçü olmasını gerektirir.98 Aracın bireylere ölçüsüz yükümlülükler getirmemesi gerekir.99 Orantılılık uyarınca, amaca ulaşmak üzere kullanılan aracın bireylere getirdiği yükümlülükler ile sınırlamanın sağlayacağı faydalar arasında makul bir ilişki bulunmalıdır.100 Arabuluculuk ilk toplantısına geçerli mazeret göstermeksizin katılmayan tarafın yargılama giderlerinden sorumlu tutulmasının ve lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin orantılı bir yaptırım olup olmadığının değerlendirilmesi gerekir. İlk toplantıya katılmamanın yaptırımı, arabuluculuğun işlerlik kazanmasını sağlamayı amaçlamaktadır.101 Ancak söz konusu yaptırımın orantılı olup olmadığı ve hak arama özgürlüğünü ihlâl edip etmediği hususunda doktrinde farklı görüşler ileri sürülmektedir. Bir görüşe göre, ilk toplantıya katılma, yargılama giderlerinden sorumlu olmak istemeyen taraf bakımından zorlayıcı unsurdur. Ancak ilk toplantıya katılan taraf, anlaşmak ve müzakerelere devam et97 AYM, T. 14.03.2024, E. 2023/160, K. 2024/77, RG. 18.04.2024, S. 32521; Oğurlu, s. 508; Köküsarı, Değişiklikler, s. 177. 98 Metin, s. 13; Değirmenci, s. 60. 99 Metin, s. 13. 100 Metin, s. 13. 101 AYM, T. 14.03.2024, E. 2023/160, K. 2024/77, RG. 18.04.2024, S. 32521; Özel, s. 878; Ekmekçi/Özekes/Atalı/Seven, s. 181, 184; Bahadır, s. 98; Namlı, İlişki, s. 1312; Eminoğlu/Erdoğan, s. 122. Madde gerekçesinde de bu amaca şu şekilde vurgu yapılmıştır: “Bu müesseseden amaç, işçi ve işveren tarafın bir masa etrafında bir araya gelmesi, aralarındaki uyuşmazlığı müzakere etmesi ve ortak bir sonuç ve karara varmaları için gerekli ortamın hazırlanmasıdır. Davet edilen tarafın kendisini haklı görerek ve uyuşmazlık mahkemeye intikal ettiğinde haklı çıkacağını hesap ederek masaya ve görüşmelere gelmekten kaçınması, bu müessesenin işlerliğini azaltacak ve umulan sosyal menfaatin elde edilememesine sebep olacaktır.”. Gerekçe için bkz. https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem26/yil01/ss491. pdf, E.T: 15.05.2024.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1