253 TBB Dergisi 2024 (174) Mesut KÖKSOY sorumlu tutulmaktadır120. Arabuluculuk ve mahkemede yargılama yapılması birbirinden bağımsız iki ayrı süreçtir. Arabuluculuk sürecinde gerçekleşen bir durumun sonuçlarının davaya taşınması yerinde değildir. Üstelik toplantıya katılmayan taraf davada haklı çıksa dahi bu giderlerin tamamından sorumlu tutulmaktadır. Sadece ilk toplantıya katılmayan taraf için bu kadar ağır bir yaptırım öngörülmesi ve tarafın maddi külfete katlanmak durumunda olması hak arama özgürlüğüne ölçüsüz müdahale teşkil eder. Şayet bir yaptırım uygulanacaksa bunun arabuluculuk ücretinden sorumlu tutulma ile sınırlandırılması ölçülülük ilkesine daha uygun olur.121 Yargılamada kural, davada haksız çıkan tarafın yargılama giderlerinden sorumlu olmasıdır. Ancak gereksiz yere davanın uzamasına neden olan taraf, davada lehine karar verilmiş olsa dahi karar ve ilam harcı dışında kalan yargılama giderlerinin tamamını veya bir kısmını ödemeye mahkûm edilebilir (HMK m. 327/1). Davanın gereksiz yere uzamasına neden olan tarafın, yargılama giderlerinden sorumlu tutulup tutulmayacağını mahkeme takdir eder. Görüldüğü üzere davanın gereksiz yere uzamasına neden olsa dahi mahkeme, tarafı yargılama giderlerini ödemeye mahkûm etmeyebilirken, ilk toplantıya geçerli mazeret göstermeksizin katılmayan taraf hakkında yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı hususunda mahkemeye takdir yetkisi dahi tanınmamıştır. Ayrıca, davanın gereksiz yere uzamasına neden olan taraf, duruma göre yargılama giderlerinin bir kısmından sorumlu tutulabilirken, arabuluculuk ilk toplantısına katılmayan tarafın tamamından sorumlu olması122 ölçüsüz bir yaptırımın söz konusu olduğunun diğer bir göstergesidir. Arabuluculuk ilk toplantısına geçerli mazeret göstermeksizin katılmayan tarafın davada haklı çıksa dahi lehine vekâlet ücretine 120 9. Yargı Paketi ile bu sorumluluğun yarıya indirilmesi planlanmakta ve arabuluculuk ilk toplantısına geçerli mazeret göstermeksizin katılmayan taraf, karşı tarafın ödemekle yükümlü olduğu yargılama giderlerinin yarısından sorumlu tutulmaktadır. Ancak kanaatimizce planlanan bu düzenleme de mevcut durum için getirmiş olduğumuz eleştiri gerekçeleriyle hak arama özgürlüğüne ölçüsüz bir müdahale teşkil eder. 121 Aynı yönde bkz. Bahadır, s. 192-193. 122 9. Yargı Paketi’ndeki kanun teklifi (m. 32 ve m. 35) kanunlaşırsa, bu yaptırım, yargılama giderlerinin yarısından sorumlu tutulma şeklinde uygulanacaktır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1