16 Ceza Hukuku Bağlamında Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararları ve İlgili Sorunlar tedir.64 Bu görüş genel olarak kanunun İBK’lara bağlayıcılık özelliği vermesinin onları doğrudan doğruya kaynak haline getirmediğini savunmaktadır.65 Ancak hukukun dolaylı kaynağından söz etmek, hukuki bir ihtilafta söz konusu düzenlemeye başvurmanın zorunlu olmamasını ve ihtilafı çözmede yardımcı olmasını gerektirmektedir.66 Bu kapsamda İBK’ları hukukun yardımcı kaynaklarından biri olan doktrinle eş tutmak doğru değildir. Somut bir uyuşmazlığı çözerken hâkim kanunun yorumlanmasında doktrine başvurabilir ve bu kaynaktan yararlanabilir. Ancak İBK söz konusu olduğunda hakim bu kaynağı doğrudan ve aslen uygulamak zorundadır. İlaveten yüksek bir mahkeme tarafından belirlenmiş içtihatlardan yararlanmak hâkimin zamandan ve emekten tasarruf sağlamasında ve onu tek başına sorumluluk almasından kurtulmasına da yardımcı olur.67 Benzer olaylarda benzer kararlar verme yönündeki uygulama adaletin eşit gerçekleşmesine imkan da sağlamaktadır.68 64 Bkz. Koca/Üzülmez, s. 53; Ekrem Çetintürk/Ali Rıza Töngür, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020, s. 42; Doktrinde Demirbaş, İBK’ların adeta kanun hükmünde olduğunu belirtmekte ancak İBK’ları hukukun yardımcı kaynakları arasında incelemekte ve bizzat yardımcı kaynak olduğunu da ifade etmektedir. Bkz. Timur Demirbaş, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınları, 15. Baskı, Ankara, 2020, s. 112, 113; Mustafa Özen, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, 3. Baskı, Ankara, 2019, s. 54; Artuk/Gökcen/ Alşahin/Çakır, s. 180-181; Ayhan Önder, Ceza Hukuku Dersleri, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1992, s. 39-40; Berrin Akbulut, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, 7. Baskı, Ankara, 2020, s. 56-57. Doktrinde Tosun, hukukun kaynaklarını gerçek ve şekli olmak üzere ikiye ayırmaktadır. Gerçek kaynak olarak ise günümüzde dolaylı kaynak olarak tarif edilebilecek enstrümanları saymaktadır. Yazara göre içtihatları birleştirme kararları mahkemeleri bağlayan ve yasa gücünde olan kararlardır. Bu kararlar içtihatlar gibi boşlukların ortaya çıkmasına ve bu boşlukların kanun yoluyla doldurulmasına sebep olmazlar. Bu yönüyle içtihatlar gerçek kaynakları oluşturmakta ancak İBK’lar biçimsel kaynakları oluşturmaktadır. Tosun’un bu değerlendirmesi, İBK’ları asli ve hukukun yazılı kaynakları arasında değerlendirdiği sonucuna ulaşmamıza neden olmaktadır. Bkz. Öztekin Tosun, “Hukukun Gerçek Kaynakları”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, İstanbul 1963, C.XXVIII, S.3-4, s. 629. 65 Bu görüşe göre bu kurallarla bir kural ortadan kaldırılmayıp kuralın içeriği, uygulanma şekli ve içeriği değiştirilmektedir. Zafer, s. 108. 66 Bkz. Adal, s. 121. 67 Güriz, s. 71. 68 Güriz, s. 71.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1